Geen geld voor Gaza

In Gaza filmde ZEMBLA de verwoestingen van de oorlog en zag dat de anjers van het door Nederland betaalde bloemenproject gevoerd worden aan de schapen.

Door de blokkade kan er niks in en niks uit Gaza. De bevolking leeft in armoede en scholen en ziekenhuizen worden keer op keer vernield. Afgelopen week beloofde de wereld 3,5 miljard euro aan de Palestijnen. In Zembla de vraag of al die hulp aan de Palestijnen wel helpt. Houdt het niet juist de erbarmelijke situatie van de Palestijnen in stand?

Het huidige paradepaardje van de Nederlandse ontwikkelingshulp aan de Palestijnen, het bloemenproject in Gaza, boekt weinig succes. Met jaarlijks drie miljoen euro helpt Nederland de Palestijnse anjerkwekers. De anjers bloeien en groeien weelderig in de Palestijnse kassen maar bereiken helaas niet de Europese vaas.

Ook een ander Nederlands project, de zeehaven voor Gaza, werd weggegooid geld. Op de Gaza-strook spreekt ZEMBLA met Mamon Khozender, de Palestijnse delegatieleider die 12 jaar geleden naar Den Haag kwam om aan een Nederlands ingenieursbureau te vragen de haven te bouwen voor Gaza. Met een eigen haven en een eigen vliegveld zou de Palestijnse staat pas echt van de grond komen.

Miljoenen in rook op
Premier Kok zette samen met Yassar Arafat de eerste spade in het zand. Toen was er nog hoop. Tot een jaar later de bouwplaats door het Israëlische leger met bulldozers werd weggevaagd. Daar gingen miljoenen euro’s aan Nederlands ontwikkelingsgeld.

Sinds de Oslo-akkoorden in 1993 heeft de internationale gemeenschap miljarden in de nieuwe Palestijnse staat gestoken. Ondanks al dat ontwikkelingsgeld is het alleen maar slechter gegaan met de Palestijnen.
Al die miljarden die nu weer aan de Palestijnen zijn beloofd, hebben geen zin zolang Israël een twee-staten-oplossing blijft tegenhouden. Met Netanyahu als nieuwe premier komt daar geen verandering in.

Meer druk
Nederland is van oudsher tegen het uitoefenen van druk op Israël. Robert Serry, de speciaal VN-gezant voor het vredesproces in Midden-Oosten is het daar niet mee eens. In Zembla zegt hij: "Er moet soms wel eens wat meer druk op Israël komen. Als partijen de wil niet tonen om er uit te komen zou de internationale gemeenschap misschien wat meer verantwoordelijkheid moeten nemen. We zouden als internationale gemeenschap wat minder vrijblijvend moeten zijn."

Volgens de Israëlische econoom Shir Hever is de hulp aan de Palestijnen wel heel goed voor de Israëlische economie. “Die profiteert juist van de bezetting. Het grootste deel van de hulpgoederen zoals voedsel, tenten en medicijnen voor de Palestijnen wordt gekocht en geproduceerd in Israël en vervoerd met Israëlische transportbedrijven. Bijkomend voordeel voor de Israëlische staatskas is dat al het geld dat wordt gedoneerd, van Israël eerst omgewisseld moet worden in Israëlische shekels. Zo heeft Israël haar handelstekort weten op te lossen. Van dat geld financiert Israël de bezetting en de volgende aanval op de Palestijnen.”

Schandalige vergissing
Niet de verwoestingen maar de grensblokkades zijn er de belangrijkste oorzaak van dat de economie van Gaza zo goed als vernietigd is en dat negentig procent van de Palestijnen moet bedelen om voedselhulp. UNRWA-directeur John Ging: "De grensblokkades zijn een schandalige vergissing, en ieder land dat niet actief meewerkt aan het beëindigen daarvan is medeschuldig aan de mensenrechtenschending die daardoor plaatsvindt". "Gaza wordt vaak vergeleken met een gevangenis. Maar Gaza is erger, in een gevangenis krijg je tenminste drie keer per dag een maaltijd.”

Samenstelling en regie: Kees Schaap
Research: Simone Tangelder
Eindredactie: Kees Driehuis

Deze uitzending van het programma Zembla met de titel Geen geld voor Gaza is uitgezonden op zondag 8 maart door de VARA en de NPS.