Geknechte monniken

Het is Tibetaanse monniken verboden om met buitenlanders te praten. Hun leven wordt overschaduwd door intimidatie en repressie. Buitenlanders die Tibetaans autonoom gebied bezoeken worden permanent gevolgd en telefoongesprekken worden afgeluisterd. Op zijn reis door China ziet, voelt en hoort Paul Rosenmöller de spanning die sinds de rellen van afgelopen voorjaar nog niet is afgenomen.

Advocaten die hebben aangeboden rechtsbijstand te verlenen aan Tibetanen worden door de overheid per brief gewaarschuwd. Hun licentie als advocaat is in gevaar. Dit zegt Teng Biao tegen Paul Rosenmöller. Teng Biao is één van de twintig advocaten die eerder dit jaar lieten weten opgepakte Tibetanen te willen bijstaan.

Hij heeft pas nog ervaren dat zijn werk niet zonder risico’s is: "Op 6 maart ben ik ontvoerd bij mijn huis. Ik ben in een busje gegooid en geblinddoekt. Ik werd ergens naar toegebracht en ze begonnen vragen te stellen. Ze hadden artikelen en interviews van mij uitgeprint en zeiden dat ik daarmee de wet overtreden had." Teng Biao werd 41 uur vastgehouden.

Een hoge Tibetaanse geestelijke – een 'lama' - is uiteindelijk wel bereid te praten. Maar als Rosenmöller vraagt of hij een Dalai lama kan accepteren die door de Chinese autoriteiten is aangewezen, is het antwoord veelzeggend: "Ik kan hier niet eens ja of nee op zeggen. Dat is politiek".

Ook een Chinese nomadische boer wil best geïnterviewd worden, maar hij weet zijn begrenzingen: "Het is illegaal om over Tibetaanse kwesties te spreken." En de gewone Tibetaanse bevolking raakt gaandeweg steeds meer geïsoleerd. Dat gaat ten koste van hun Tibetaanse identiteit:

"De eerste drie jaar krijgen onze kinderen alleen les in het Chinees. Afgelopen jaar hebben we dit op school aangekaart. Nu krijgen ze in het tweede jaar ook Tibetaans", zegt een dorpsbewoner. Op de vraag van Paul Rosenmöller of hij blij is met dit resultaat antwoordt de man mismoedig: "Het stelt niets voor. De Chinezen doen toch zoals ze zelf willen. Of het nou gaat om economie of iets anders: de Chinezen pikken alles in, voor de Tibetanen blijft niets over."

Presentatie: Paul Rosenmöller; regie: Martin Maat; camera: Peter van der Linden; geluid: Geert Poelgeest; montage : Arno Ouwejan; redactie: Lotje Dercksen, Sara Kisman, Marjolein Schut, Ying Huang (China); productie: Pauline Veltman; eindredactie: Christof van Basten Batenburg

Deze uitzending van het programma Paul Rosenmöller en... met de titel Geknechte monniken is uitgezonden op zaterdag 19 juli door de IKON. De presentatie was in handen van Paul Rosenmöller.