De chocoladeletters van De Telegraaf

De Telegraaf is al tientallen jaren de meest gelezen krant van Nederland. Het dagblad heeft grote invloed op de publieke opinie en kan mensen maken en breken. Maar is alles dat De Telegraaf schrijft echt waar? EnDagblad De Telegraaf publiceert soms willens en wetens onwaarheden. Dat blijkt uit een uitzending van het televisieprogramma ZEMBLA. In de uitzending worden de achtergronden van een aantal spraakmakende artikelen uit De Telegraaf onderzocht. Bronnen die genoemd worden blijken nooit geïnterviewd, reacties van betrokkenen worden onjuist weergegeven en informatie die een verhaal ontkracht, wordt bewust genegeerd.

Grote invloed

De Telegraaf heeft als meest gelezen krant van Nederland grote invloed op de publieke opinie en de politieke besluitvorming. Vaak worden Kamervragen gesteld na publicaties in De Telegraaf. Daar staat tegenover dat de ‘krant van Wakker Nederland’ ook grossiert in veroordelingen bij de Raad voor de Journalistiek en de rechtbank.

Flevoland fraudeparadijs

Zo veroordeelde de Raad voor de Journalistiek De Telegraaf bijvoorbeeld voor het artikel ‘Flevoland fraudeparadijs’. Daarin wordt de politie Flevoland ervan beschuldigd vanwege capaciteitsproblemen honderd aangiften tegen een bedrijf niet te onderzoeken. Volgens politiewoordvoerder Leo Dortland wist De Telegraaf vóór publicatie al dat de politie Flevoland niets met de zaak van doen had. ‘Maar dat vonden ze misschien niet spraakmakend genoeg.’

ICCO

Ook ontwikkelingshulporganisatie ICCO is slachtoffer van onjuiste berichtgeving in De Telegraaf. ICCO-medewerkers zouden al tien jaar asielzoekers naar Nederland smokkelen. Er worden na het Telegraafartikel Kamervragen gesteld en de PVV dient zelfs een motie in tot stopzetting van de subsidie aan ICCO. De bronnen van het verhaal blijken anonieme Telegraaflezers die een vaag gerucht hebben opgevangen. De Raad voor de Journalistiek veroordeelt De Telegraaf en stelt dat er geen enkele grond voor de publicatie was. Maar omdat De Telegraaf een rectificatie weigert en het verhaal op haar website laat staan, ondervindt ICCO er nog altijd schade van.

Mediahistoricus Mariëtte Wolf, die in 2009 een boek schreef over het 100-jarig bestaan van De Telegraaf, stelt dat de krant de afgelopen jaren haar koers heeft verlegd. ‘De krant laat zich aan waarheidsvinding weinig gelegen liggen, met veronachtzaming van de journalistieke mores.’

Kort geding
ZEMBLA filmde ook een kort geding, waarin De Telegraaf vanwege een onrechtmatig artikel veroordeeld wordt tot het betalen van een immateriële schadevergoeding aan de Rotterdamse fotograaf Leo de Deugd. De Telegraaf schreef dat ‘een moslimwijk in shock was’ door het werk van de fotograaf. Maar van die ophef was geen sprake. De opgevoerde bronnen in het verhaal zijn nooit geïnterviewd door de Telegraafjournalist. Volgens een ingebrachte getuigenverklaring bij de rechtbank heeft De Telegraaf zich laten gebruiken om de fotograaf economisch en fysiek te beschadigen: ‘De moslims moesten zo woedend worden, dat ze de studio van De Deugd in brand zouden steken. Hierbij was duidelijk inbegrepen dat De Deugd zelf ook lichamelijk letsel zou oplopen.’

ZEMBLA had de hoofdredactie van De Telegraaf graag de vraag voorgelegd waarom zulke artikelen worden gepubliceerd. Maar de krant wilde niet aan de uitzending meewerken.

Regie en samenstelling: Erwin Otten
Research: Frans Glissenaar
Eindredactie: Kees Driehuis

Deze uitzending van het programma Zembla met de titel De chocoladeletters van De Telegraaf is uitgezonden op vrijdag 16 september door de VARA en NTR.