Hans Achterhuis

Met alle Geweld
Hans Achterhuis, één van de meest vooraanstaande filosofen van dit moment, werkte jarenlang aan zijn magnum opus 'Met alle Geweld'. Hierin beschrijft hij de ontwikkeling van het denken over geweld. Wanneer is geweld gerechtvaardigd en wanneer niet? Zelf worstelt hij regelmatig met deze vraag. "In bepaalde situaties denk ik dat ik geweld zeker niet afwijs."

Geweld als een simpel neutraal middel
Rode draad in het leven van Hans Achterhuis (1942) bestaat uit het kritisch nadenken over zichzelf en de maatschappij. Maar hij is geschrokken van de manier waarop hij zelf in de jaren zestig en zeventig over geweld schreef: 'Als een simpel neutraal middel.' Hij vraagt zich af hoe het kan dat hij zich verbonden voelde met de Rote Armee Fraktion, terwijl hij veel kritiek had op hun gewelddadige methoden. Weliswaar was hij geen aanhanger van de RAF, maar hij vond wel dat ze met hun strijd voor een betere wereld bij links hoorden.

Onderdrukking
De strijd die Che Guevara in Zuid-Amerika voerde kon eveneens rekenen op de sympathie van Achterhuis, zijn zoon Ernesto is zelfs naar de guerrillastrijder vernoemd. Ook maakte hij deel uit van de Anti Apartheidsbeweging. Hij was het indertijd volledig eens met ANC-leider Mandela, die na het bloedbad van Soweto tot de conclusie kwam dat de strijd niet anders dan met wapens kon worden gevoerd. Maar dat de leden van de RAF evenveel werden onderdrukt als de Zuid-Afrikaanse studenten zoals hij toen vond, daar denkt hij, zoals zoveel gelijkgestemden uit die tijd, tegenwoordig heel anders over.

Geestig contrast
Erik Heidelberg, een van zijn oud-studenten, is de huidige directeur van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychologie en Psychiatrie waarvan het Pieter Baan Centrum deel uitmaakt. "Hans bracht een geestig contrast mee. Hij was én een snoeiharde debater, maar ook een van de meest open en vriendelijke docenten. Hij had een ouwe eend met een zonnetje erop geschilderd, een baard en sandalen." Ze spraken regelmatig met elkaar over geweld. Over de toneelstukken van Sartre en het gebruik van geweld om het goede te bereiken.

Deze uitzending van het programma Profiel met de titel Hans Achterhuis is uitgezonden op woensdag 29 oktober door de KRO, de IKON en Human.