Het zelfreparerende lichaam

Een hart dat zichzelf repareert na een hartaanval. Een been dat gewoon weer aangroeit na een amputatie. Volgens Professor Nadia Rosenthal duurt het niet lang meer voordat dit echt gebeurt. Om de mogelijkheden van een zelfreparerend lichaam te onderzoeken kijkt Rosenthal naar de Mexicaanse salamander, de axolotl. Deze dieren bijten elkaars arm af waarna deze gewoon weer aangroeit. Ze kunnen ook hun hart, ruggenmerg en hersenen weer repareren wanneer die schade oplopen.

Nadia Rosenthal richtte in Melbourne een speciaal lab op met 2000 van deze doorzichtige proefdieren. Onlangs ontdekte ze dat het immuunsysteem een belangrijke rol speelt in hun zelfreparererende vermogen. Wanneer Rosenthal bij de axolotl bepaalde cellen uitschakelde op de plek van de wond, groeide hun arm niet meer opnieuw aan. Een van de belangrijkste geldschieters voor het onderzoek blijkt het Amerikaanse leger, die hebben vaak met amputaties te maken.

In het andere deel van Labyrint een baanbrekend onderzoek naar fantoompijn. Hersenonderzoeker Tamar Makin van Oxford University heeft de waarschijnlijke oorzaak daarvan in kaart gebracht. Ze keek naar hersenscans van patiënten met een geamputeerd lichaamsdeel die nog veel last hebben van fantoompijn. Op de scans zag Makin dat er nog veel activiteit was in het deel van de hersenen dat het verloren been of arm representeerde. Deze constatering gaat in tegen alle heersende ideeën over revalidatie.

Deze uitzending van het programma Labyrint met de titel Het zelfreparerende lichaam is uitgezonden op zondag 29 september door de VPRO.