10-1-2010

In de vijftiende aflevering van Beagle, in het kielzog van Darwin, vaart de Clipper Stad Amsterdam langs de zuidpunt van Zuid-Amerika. Het is een gebied vol legendarische namen: Kaap Hoorn, Straat Magellaen, en het Beaglekanaal. Het is ook het gebied waar het vakmanschap van kapitein FitzRoy tot uiting kwam.

Hij was naar Zuid-Amerika gezonden om te de kusten in kaart te brengen en zo de greep van Groot-Britannie op het gebied te versterken. Territoriumdrift aan het uiteinde van de aarde.

Aan boord de achterkleinzoon van Charles Darwin, Simon Keynes die op dit moment bezig is met een studie naar de reis van de Beagle. Het levert een prachtige confrontatie op van een nazaat en een onherbergzaam gebied. Want niet alleen maakte de zuidpunt van Zuid-Amerika een onuitwisbare indruk op alle opvarenden van de Beagle; het zware weer betekende ook bijna het einde van de bemanning. 'Als dat niet goed was afgelopen, was ik er ook niet geweest,' realiseert Simon Keynes zich.

Aan de hand van kaarten en tekeningen van de kunstenaar Conrad Martens reconstrueert hij de route die de Beagle destijds gevaren heeft en spreekt hij met lokale bewoners die er een sport van hebben gemaakt de 'memorials', de herinneringen die de ontdekkingsreizigers van toen achterlieten, terug te vinden.

De gedenkplaatjes, flessen met boodschappen en kistjes met prullaria laten de bezitsdrang zien van degenen die het gebied bezochten. En nog altijd is Kaap Hoorn een twistpunt tussen Argentinie en Chili.

Ook aan boord zit Corina Brussaard. In de VPRO-gids van deze week staat een interview een met deze vrouw met de zeebenen. Van de Noord- tot de Zuidpool, elk jaar jaagt ze op virussen. Hoe dat gaat, onderzoek op zee, bij zwaar weer of vrieskou? Met tie-wraps en hete thee, weet Corina Brussaard.

Deze uitzending van het programma Beagle is uitgezonden op zondag 10 januari door de VPRO.