SNS, klein geworden door groot te doen

SNS Bank en verzekeringsmaatschappij SNS Reaal worden begin dit jaar door de Nederlandse overheid voor 3,7 miljard euro gered van een faillissement. SNS, ooit een spaarbank voor de gewone man, wil na de beursgang in 2006 een grote speler worden in de bankwereld. Voor 810 miljoen euro koopt SNS het vastgoedfinancieringsbedrijf Bouwfonds van ABN Amro. Maar de aankoop ter waarde van 8,8 miljard euro blijkt geen meesterzet, maar een dramatische nachtmerrie met een slechte afloop. ZEMBLA reconstrueert hoe deze aankoop veranderde in een strop om de nek van een bank.

Vastgoedontwikkeling
Vanaf 1995 werd vastgoedontwikkeling, en daarmee het financieren van de bouw van kantoren en bedrijfspanden, voor de grote banken hét middel om veel geld te verdienen. Maar vastgoedfinanciering is op dit moment vooral in handen van grote banken als ING, ABN Amro en Rabobank.

Verbazing over aankoop
SNS Reaal, dat geld heeft te besteden na de beursgang, koopt de kredietportefeuille Bouwfonds en richt het vastgoedbedrijf SNS Property Finance op. De verbazing over deze aankoop is groot, vooral omdat SNS Reaal niet over kennis en expertise over vastgoedontwikkeling beschikt.

Te veel gerommeld
Niet alleen heeft SNS Reaal geen ervaring op het gebied van vastgoedontwikkeling, ook blijkt de pas verworden kredietportefeuille niet zo solide als verondersteld. Tot die conclusie kwam een andere, toen al bekende speler binnen de vastgoedmarkt: de projectontwikkelaar R. Stroink die aan het hoofd staat van het onroerend goed bedrijf TCN. In ZEMBLA vertelt hij voor het eerst dat ook hij tot de gegadigden behoorde om de kredietportefeuille over te nemen. 'Ik heb er serieus naar gekeken of dat iets voor ons was,” zegt Stroink in ZEMBLA, 'Maar halverwege de rit kwam ik er achter dat het ingewikkelder was dan ik dacht. Bouwfonds was een goede club, met een goede reputatie. Ik kwam er achter dat die reputatie minder goed was dan ik dacht. Er kwamen verhalen los die achteraf helaas waar bleken te zijn, dat er te veel gerommeld was. Dan wil je het niet kopen. Ik wil geen bedrijf waar veel gerommeld is.'

Verlieslijdende projecten
In het eerste jaar na de overname van de portefeuille maakt het nieuwe vastgoedfinancieringsbedrijf van SNS nog winst. Maar in de jaren daarna stapelen de verliezen van SNS Property Finance zich op. SNS Reaal moet honderden miljoenen extra uitgeven aan allerlei verlieslijdende projecten in binnen- en buitenland.

La Cigüeña
Eén van die projecten is La Cigüeña, bedacht door de ondernemer C. Priem: een woon-zorgcomplex in Spanje. Het project wordt aanvankelijk gefinancierd door Bouwfonds. Nadat Bouwfonds door SNS is overgenomen gaat het project mee naar SNS Property Finance. Priem vertelt in ZEMBLA dat het vastgoedbedrijf heel enthousiast was over zijn plan en voor 25 procent in de winst van het project wilde meedelen. Ook wist SNS dat Priem zelf geen noemenswaardige ervaring met vastgoedontwikkeling had. Toch stak de bank 50 miljoen euro in het La Cigüeña-project. Priem: 'Ik ben geen projectontwikkelaar, daar ben ik veel te soft voor.' Het verlies voor SNS Property Finance wordt tussen de 50 en 60 miljoen euro geschat, waarmee het La Cigüeña-project één van de molenstenen om de nek van het inmiddels genationaliseerde SNS Reaal is.

220 euro per Nederlander
De nationalisatie van SNS Reaal door de staat kost iedere Nederlander 220 euro. D. van der Laan, oud-bestuurslid van de voormalige SNS Bank, zegt daarover in ZEMBLA: 'De Nederlandse belastingbetaler is hier te hulp geschoten. Als een bank erop gericht is om gewone burgers goed te bedienen en uiteindelijk een last gaat worden voor de gewone burger, dan zit daar wel een hele bitter ironie in.'

Deze uitzending van het programma Zembla met de titel SNS, klein geworden door groot te doen is uitgezonden op donderdag 4 april door de VARA en NTR.