Ontsporen op de hangplek

In de Brabantse gemeente Veldhoven heeft een grote groep hangjongeren lange tijd de buurt onveilig gemaakt. Met de aanhouding van 35 van hen, werden ruim 250 misdrijven opgelost. Hoe kon deze groep autochtone jongeren uit gewone Brabantse gezinnen zo ontsporen?

In april maakt de Veldhovense politie samen met het gemeentebestuur bekend dat een grote groep jongeren is aangehouden die Veldhoven de afgelopen jaren geteisterd heeft. Brandstichtingen, inbraken, bedreigingen: allerlei misdrijven blijken terug te voeren op de hanggroepjeugd die, tot in België toe, actief was. Hun aanhouding en de omvang van de criminaliteit heeft iedereen verrast en verbaasd. Jongerenwerk, politie, gemeente, jeugdhulpverlening hadden allemaal niet in de gaten hoezeer de jongeren aan het ontsporen waren. Een jongerenwerker zegt in ZEMBLA: “Het contact was voorheen heel goed, maar opeens was de openheid weg. Dan weet je: hier speelt iets.”

Midden vorig jaar al roept de politie ouders bij elkaar in de wijk ’t Look om hen te waarschuwen dat hun kinderen voor veel overlast zorgen. Politiechef G. Veroude vertelt in ZEMBLA dat die waarschuwing niets geholpen heeft. Integendeel, de ouders beklaagden zich zelfs bij de politie. G. Veroude: “Ze zeiden: Beste politie, jullie stalken onze zoon of dochter. Het leek er bijna op dat ze ons erop aankeken dat hun kinderen wat fout deden.” Veel later blijkt dat het gros van de ouders de grip op hun kinderen kwijt is. Het valt de politie op dat de jeugd, ook zeer jonge jongeren, tot diep in de nacht op straat zwerft. Een vader vertelt in ZEMBLA hoe zijn zoon netjes op tijd naar bed ging, om in de nacht stiekem het huis weer te verlaten. Hij zegt: “Ik wist van niets.’’ De politiechef: “Ik roep steeds: Beste ouder, waar was u op het moment dat uw kind de fout in ging?’’

Van veel jongeren is duidelijk geworden dat de hanggroep een enorme aantrekkingskracht uitoefent, vooral op jongeren die normaal gesproken moeite hebben om vriendschappen te ontwikkelen. Door hun toetreding tot de groep krijgen ze voor hun gevoel heel veel vrienden. Ook is het spannend. Een jongen zegt: “Het geeft gewoon spanning, je hart gaat sneller kloppen, je wordt opgewonden.” Het drugsgebruik binnen de groep blijkt zeer groot. De politie schat dat negentig procent van de jongeren drugs gebruikte, vooral speed. In dat verband zijn ook twee volwassenen aangehouden, een man van 55 en een vrouw van 40, die in drugs dealden. Zij hebben lange tijd hun gang kunnen gaan, omdat het lastig was bewijs tegen hen te verzamelen, erkent de politie in deze uitzending.

Of de jongeren veel geleerd hebben van het gebeurde is de vraag. Een ouder antwoordt op de vraag of hun dochter erg geschrokken is: “Nee. Ze voelde zich best sterk, onaantastbaar en ik denk dat ze dat ook wel een beetje zijn in die groep waar iedereen elkaar de hand boven het hoofd houdt.’

Deze uitzending van het programma Zembla met de titel Ontsporen op de hangplek is uitgezonden op zondag 20 juni door de VARA en de NPS.