Gek van geluk

Met steeds meer succes weten organisaties als Landmark en CSA Europe nieuwe cursisten te trekken voor hun groepstrainingen in het zoeken naar een gelukkiger leven. Helemaal ongevaarlijk zijn deze trainingen echter niet. Deelnemers kunnen in ernstige psychische problemen raken en soms komen cursisten zelfs in een acute psychose terecht.

Voor de aflevering ‘Gek van geluk’ sprak ZEMBLA met ex-cursisten, een voormalige medewerker en psychiaters over de gevaren van deze trainingen. Ook ging een psychologe namens ZEMBLA naar een training van Landmark en volgde een researcher van het programma zelf een cursus van CSA.

ZEMBLA ontdekte dat het soms voorkomt dat deelnemers tijdens of na de cursus psychotisch worden. Een ex-cursist van een CSA-training is één van hen: ‘Je denkt op een gegeven moment dat je een soort God bent. Je bent gewoon totaal buiten zinnen.’

Psychiater P. Hanneman werkt bij een crisisopvang in Amsterdam en vertelt dat zich daar drie ex-cursisten van Landmark met een psychose hebben gemeld, alsmede een ex-cursist met zelfmoordneigingen. Volgens hem kan niemand zich tijdens zo’n cursus aan het groepsproces onttrekken. Hanneman: ‘Je wordt vaak vernederd, je wordt onder druk gezet en op een gegeven moment verdwijnt je eigen ego en wordt het één geheel.’

R. Bauhofer, directrice van Landmark in Nederland, stelt dat Landmark niet op de hoogte is van het feit dat deze psychoses zich voordoen. Maar uit verschillende getuigenissen en documenten blijkt dat zowel Landmark als CSA hiervan wel degelijk op de hoogte zijn en in voorkomende gevallen weinig tot geen ondersteuning of nazorg bieden.

Uit deze ZEMBLA-aflevering blijkt ook dat de cursussen een emotionele en mentale uitputtingsslag zijn. De deelnemers worden zo gemanipuleerd dat zij enthousiast aan hun ‘doorbraak’ meewerken en daarna langzaam maar zeker in een euforische stemming raken. Als ze eenmaal in die stemming zijn, worden ze aangemoedigd om zich voor langere en duurdere vervolgcursussen in te schrijven. Daarnaast worden ze aangemoedigd om familieleden en vrienden aan te melden voor een introductieavond.

Deze uitzending van het programma Zembla met de titel Gek van geluk is uitgezonden op dinsdag 20 februari door de VARA en de NPS. Item is niet meer te bekijken