Het wereldbeeld van Kishore Mahbubani

Ruim tweeduizend jaar was Azië het centrum van de wereld. Na een adempauze van een paar honderd jaar keert het nu terug naar zijn natuurlijke positie. De 21ste eeuw wordt de eeuw van Azië en het is in ons aller belang dat het Westen dit onder ogen ziet, waarschuwt Kishore Mahbubani, oud-ambassadeur bij de VN.
We staan aan het begin van een nieuw tijdperk volgens Kishore Mahbubani, rector van de Lee Kuan Yew School of Public Policy in Singapore en auteur van het spraakmakende boek 'The New Asian Hemisphere: The irresistible Shift of Global Power to the East'. De ongekend snelle opkomst van het oostelijk halfrond zal de wereld drastisch beïnvloeden, even ingrijpend als de opkomst van het Westen ooit deed. En het is verontrustend dat het Westen niet in staat is deze nieuwe realiteit te erkennen en blijft vasthouden aan haar veronderstelde superioriteit op economisch, militair en moreel gebied.

Het Westen slaat zichzelf sinds het einde van de Koude Oorlog zelfvoldaan op de schouders maar dit triomfalisme is volgens Mahbubani misplaatst. De voormalige diplomaat noemt de strategische incompetentie van Amerika en Europa verbijsterend. Als voorbeelden noemt hij onder meer de mislukte hervorming van internationale organisaties, het klimaatprobleem en bovenal het Westerse onvermogen een brug te slaan naar de moslimburen in binnen- en buitenland. En ondertussen blijft het Westen de rest van de wereld kritiseren en de Westerse waarden opdringen.

Dit kan zo niet doorgaan. Mahbubani noemt het de hoogste tijd dat wij inzien dat de wereld verandert en dat er verschillende samenlevingen naast elkaar bestaan, met verschillende waarden en wegen naar ontwikkeling. Het Westen moet daarbij het idee loslaten dat het kan blijven doen wat het maar wil en dat de rest zich wel aanpast. “Júllie moeten je aanpassen”, aldus Mahbubani. Het kan immers niet zo zijn dat 12 procent van de wereldbevolking de overige 88 procent blijft domineren.

Ter illustratie noemt hij de regel dat de twee machtigste financiële instellingen van de wereld standaard een Europeaan en een Amerikaan als hoofd hebben en daarmee 3,5 miljard mensen bij voorbaat uitsluiten. “En hoe kan het zijn dat België binnen het IMF meer stemmen heeft dan China?!”

In Tegenlicht een gesprek over het westerse onvermogen een antwoord te formuleren op de veranderende wereld. “Jullie houden je bezig met het herschikken van de dekstoelen op de Titanic, terwijl die aan het zinken is.”

Regie: IJsbrand van Veelen
Research: William de Bruijn
Eindredactie: Jos de Putter/Doke Romeijn

Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel Het wereldbeeld van Kishore Mahbubani is uitgezonden op maandag 1 september door de VPRO. Te gast was Kishore Mahbubani.