Weg uit de ‘War on Terror’

Moet je praten met terroristen? Absoluut niet, zeggen de VS, Europa en een groot deel van de westerse publieke opinie. Juist wel, stelt Alastair Crooke, die al decennia niet anders doet. Terroristische daden en militaire reacties zijn maar een beperkt middel in een veel omvangrijkere politieke strijd. Díe wil je winnen, of in het geval van mister Crooke, helpen beëindigen. En dat lukt alleen via dialoog.
Drie jaar geleden richtte Alastair Crooke daarom de onafhankelijke organisatie Conflicts Forum op, met als doel de wederzijdse vooroordelen tussen het Westen en de politieke islam weg te nemen. Daartoe organiseert hij samen met de Amerikaanse Midden-Oostenkenner Marc Perry vertrouwelijke ontmoetingen tussen het Westen en de politieke islam. Alleen zo kun je volgens hem wegkomen van de oorlogretoriek en uit de impasse die de wereld verlamt sinds de Oorlog tegen het Terrorisme.

Tegenlicht is erbij als Crooke in Beiroet informele praatsessies belegt tussen het Brits politieke zwaargewicht Michael Ancram en leiders van Hezbollah en de Palestijnse Hamas. Ancram, parlementslid voor de Conservative Party in Groot-Brittannië, was als minister van Noord-Ierland vanaf '94 verantwoordelijk voor het vredesproces met de IRA. Zijn ervaringen in dit delicate proces zet hij nu in in andere delen van de wereld.

De samenwerking met Crooke ligt voor de hand. Deze Brit kent de weg en de hoofdrolspelers. Als onderhandelaar voor de Britse geheime dienst was hij drie decennia betrokken bij vredesonderhandelingen in Noord-Ierland, Zuid-Afrika, Cambodja, Colombia, Afghanistan en het Midden-Oosten. Het bracht hem tot Midden-Oostenadviseur van Javier Solana, de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands- en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie. Uit naam van de EU bemiddelde hij bij meerdere wapenstilstanden tussen Israël en de Palestijnen en in 2003 wist hij de Islamitische Jihad en Hamas tot een staakt-het-vuren te bewegen en Israël dat te laten accepteren.

Robert Fisk, de correspondent van de Independent, houdt zich vanuit zijn woonplaats Beiroet ook al dertig jaar bezig met oorlog en vrede in het Midden Oosten. In 2005 verscheen zijn magnum opus The Great War for Civilisation - The Conquest of the Middle East. Vijftien jaar eerder schreef hij met Pity the Nation hét standaardwerk over de recente geschiedenis van Libanon. In deze Tegenlicht verklaart hij hoe de situatie in Libanon zich zo heeft kunnen ontwikkelen dat Hezbollah er vorige week in slaagde grote delen van Beiroet te bezetten. En hij gaat in op de vraag of praten met organisaties als Hamas en Hezbollah inderdaad de weg is uit de war on terror.

Regie: Chai Locher
Research: Gijs Meyer Swantee
Interview Robert Fisk: Daisy Mohr
Productie: Judith van den Berg
Eindredactie: Jos de Putter/Doke Romeijn

Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel Weg uit de ‘War on Terror’ is uitgezonden op maandag 26 mei door de VPRO.