Zonder geweten

'Not all psychopaths are in jail, some are in the boardroom.' De bekende Canadese psychiater Robert Hare doet al sinds de jaren '70 onderzoek naar psychopathie en adviseerde onder anderen Nicole Kidman hoe ze het best een psychopaat kon spelen. Nu heeft hij zich gericht op onderzoek naar 'corporate psychopaths', slangen in pakken zoals hij ze noemt. Uit het eerste onderzoek van Hare onder 200 CEO's van grote Amerikaanse bedrijven blijkt dat deze groep hoog scoort op de psychopathie checklist. De psychiater is ervan overtuigd dat fraudeur Bernie Madoff ook psychopate trekken heeft. Ondertussen stort men zich in de wetenschap op de neurobiologie achter psychopathie. Hersenonderzoekers willen deze inzichten gebruiken om deze stoornis te voorkomen en te behandelen. Inti Brazil deed hersenonderzoek bij psychopaten in de Pompe kliniek in Nijmegen. Hij ontdekte dat zij niet reageren op de fouten van anderen, iets wat gezonde mensen wel doen. Bovendien leren ze niet van negatieve feedback, ze veranderen hun strategie niet. Kortom: het 'oepsgebied' in de hersenen van de psychopaat werkt slecht. Hierdoor heeft straffen en groepstherapie geen zin. Sietse de Boer doet onderzoek naar psychopate ratten. Deze dieren gaan regelmatig door het lint maar vertonen daar lichamelijk vrij weinig opwinding bij, zo vond De Boer. Dit lijkt op het gewetenloze gedrag dat mensen met een psychopate hersenstoornis vertonen. De Boer kijkt op hersencelniveau wat er zich afspeelt bij deze onderkoelde ratten.

Deze uitzending van het programma Labyrint met de titel Zonder geweten is uitgezonden op dinsdag 12 april door de VPRO.