Paul Witteman

Witteman is al decennialang de meest bewierookte interviewer van de Nederlandse televisie, maar - al doet hij zijn vak met overtuiging en zelfvertrouwen – diep binnenin ligt altijd de angst op de loer voor de totale mislukking, “een faalangst die onmiskenbaar met zijn opvoeding te maken heeft en die zijn kracht en zijn zwakte is”, zegt Volkskrant-journalist Jan Tromp, al sinds de middelbare school zijn beste vriend.

In KRO Profiel schetst programmamaker Fons de Poel het leven en de carrière van Paul Witteman, sinds jaren het journalistieke gezicht van de Vara. Witteman, ministerszoon, is een telg uit een aristocratisch, kunstzinnig geslacht, het nakomertje van wie werd aangenomen dat hij carrière zou maken in de advocatuur of de muziek. Na een kortstondig verblijf op het conservarorium kwam de jonge Paul Witteman tot de conclusie dat hij onvoldoende talent had voor een grote muzikale carrière. “In onze kringen was het falen of uitblinken”, heeft Witteman wel eens gezegd over het verwachtingspatroon van zijn familie. Een adagium dat hem tot op de dag van vandaag achtervolgt. Tot onbegrip van veel familieleden koos hij voor een loopbaan als journalist.

Na wat avonturen in de schrijvende journalistiek kwam Witteman begin jaren tachtig in dienst van de Vara. Zijn eerste optredens op televisie waren zo deerniswekkend dat hij meteen van de buis werd gehaald. Toen in 1985 Marcel van Dam voorzitter van de Vara werd, betekende dat voor Witteman de doorbraak. Van Dam rekende rigoureus af met het “verzuurde journalistieke klimaat” bij de Vara en herkende in Paul Witteman de presentator-interviewer die gezicht moest geven aan de omroep. “Ik geloof niet dat iedereen dat met me eens was”, herinnert Van Dam zich. De ietwat verlegen melancholicus Paul Witteman groeit uit tot boegbeeld van de televisiejournalistiek.

KRO Profiel beschrijft de duizelingwekkende televisiecarrière van Witteman, anchorman van talrijke uiteenlopende journalistieke programma’s: van Achter het Nieuws tot Pauw en Witteman, “de ideale schoonzoon die met het aardigste gezicht de verschrikkelijkste vragen kan stellen”, zoals iemand het typeert. Over zijn opvoeding, melancholie, muzikale interesse, interviewtechniek, kwaliteiten, angsten en onzekerheden praat Fons de Poel met uiteenlopende duiders als Sonja Barend (Vara-collega), Marcel van Dam (zijn ontdekker), Jan Tromp (zijn beste vriend), Jeroen Pauw (collega-interviewer) en Gracia Witteman (dochter). “Het bewezen talent”, zo luidt de titel van de uitzending over een man die heel lang heeft gedacht “dat niets hem in het leven ooit zou lukken”, maar die inmiddels door vriend en vijand wordt geprezen.

Deze uitzending van het programma Profiel met de titel Paul Witteman is uitgezonden op vrijdag 18 september door de KRO, de IKON en Human. Te gast waren Fons de Poel, Jan Tromp, Jeroen Pauw, Marcel van Dam en Sonja Barend.