Sterven in grote eenzaamheid

Wanneer je algemene informatie zoekt over Zuid Afrika, dan krijg je hoopvolle verhalen over het tijdperk “na de apartheid” en een snelle economische groei. Helaas groeit de kloof tussen arm en rijk met de dag; de meerderheid van de (zwarte) Zuid Afrikanen leeft in extreme armoede en gaan gebukt onder ziekte, honger en ontbreken van medische zorg. Hiv en Aids is een vreselijk groot probleem en een enorm taboe, mensen houden elkaar voor dat ze ziek zijn door een vloek of als straf voor een slecht leven. Voor Metterdaad ben ik naar een provincie geweest in het Oosten van Zuid Afrika, grenzend aan Mozambique en Swaziland.

De afgelopen jaren is dat gedeelte van het land overspoeld met vluchtelingen uit die aangrenzende landen. Deze “nieuwe Zuid Afrikaners” zijn veelal illegaal. In dit gebied is de helft van de bevolking besmet met het HIV-virus.De vluchtelingen komen als ze geen officiële papieren hebben niet in aanmerking voor aidsremmers en worden aan hun lot overgelaten.

Ik ben op bezoek geweest bij de terminaal zieke Bernard. Als de vrijwilligers van Thembalethu hem niet zouden verzorgende, dan zou hij in volledige eenzaamheid zijn laatste dagen doorbrengen. Hij zat mager en uitgeteld op de rand van zijn bed. Met moeite kon hij de drinkyoghurt die wij voor hem meegenomen hadden zelf vasthouden. Zijn familie wist niet dat hij ziek was. Hoopvol vertelde hij dat hij naar huis wilde, zodat zijn ouders voor hem konden zorgen… 6 dagen na de opnames is hij, omringt met zorg, overleden, hij is begraven in een kist van Thembalethu.

De Verre Naasten ondersteunt de Hulporganisatie Thembalethu (Home Based Care), een organisatie die terminale thuiszorg biedt aan 1200 patienten. In de 22 dorpen waar Thembalethu werkzaam is leiden ze gemiddeld 3 vrijwilligers per dorp op om zieken op te sporen, mensen te bezoeken, psychische- en voedselhulp te bieden, kwetsbare kinderen en wezen te ondersteunen en voorlichting over HIV en AIDS te geven. De HBC-werkers doen wat ze kunnen om het lijden van deze mensen draaglijk temaken, tóch medicijnen te regelen en uiteindelijk de uitvaart te regelen.

Deze uitzending van het programma Nederland helpt met de titel Sterven in grote eenzaamheid is uitgezonden op donderdag 20 november door de EO.