Staphorst in tegenlicht - Bezieling (1/4)

Staphorst in tegenlicht. Machtig torent de Grote Kerk van Staphorst uit over de diek, de hoofdader van het dorp. Op zondagmiddag komt een lange stoet kerkgangers lopend naar de kerk, hier en daar nog in klederdracht. Zodra de deur gesloten is om nieuwsgierige toeristen te weren, bestijgt ds. Tj. de Jong de kansel. Maar dit wordt alles aan het oog van de camera's onttrokken, want draaiende camera's tijdens de dienst zijn hier ondenkbaar. Staphorst in tegenlicht toont de spanning tussen geloof en praktijk in een streng religieuze gemeenschap. Emile van Rouveroy van Nieuwaal, die de film samen met zijn zoon Maarten maakte, bezocht ter voorbereiding drieëneenhalf jaar lang de kerkdiensten van de Hersteld Hervormde Gemeente. Hij filmde gemeenteraadsvergaderingen over het vloekverbod en de sluitingstijden van de horeca op zondag en sprak met ds De Jong en oud-burgemeester Plomp. Ook brengt de film het dagelijks leven van de Staphorster familie Kok in beeld. Hoe gaan zij om met thema's als politiek, huwelijk, ziekte en dood? De gepensioneerde Leidse hoogleraar Emile van Rouveroy van Nieuwaal benadrukt dat het vooral de Staphorsters zelf zijn die hun omgang met geloof en bestuur in beeld brengen. 'Het is niet mijn intentie om het dorp belachelijk te maken. Dat is de angst van nagenoeg iedere Staphorster', zegt de maker. 'Ik heb de film met beperkingen moeten maken. Toen men op de hoogte was van het thema, sloot de kerk zich af. Het lastige is: Staphorsters waarderen discussie en vragen stellen niet zo, terwijl ik vanuit mijn lutherse achtergrond juist daarin sterk ben geïnteresseerd.' Staphorst is als een ui waarvan je langzaam de schillen afpelt om tot de kern te komen, ontdekte van Rouveroy. Wie daar eindelijk toe doordringt, stuit op een spanningsveld tussen traditie en kerk enerzijds en democratisch bestuur en vrije keus van het individu anderzijds. Door het politieke krachtenspel in het dorp en de gebeurtenissen binnen één familie te laten zien, ontstaat een gelaagd portret van het tegenwoordige.

Regie: Emile en Maarten van Rouveroy van Nieuwaal.
Deze uitzending van het programma Ikon Documentaire met de titel Staphorst in tegenlicht - Bezieling (1/4) is uitgezonden op zondag 22 juni door de IKON.