Sinds 2011 woedt er in
Syrië een bloedige burgeroorlog. Inmiddels zijn er ruim 3 miljoen Syriërs op de vlucht voor het aanhoudende geweld. De vluchtelingenkampen in buurlanden zoals
Jordanië,
Libanon en Turkije zijn inmiddels overvol. Hulpverleners vrezen voor de aankomende winter want er is een groot tekort aan dekens, warme kleding en voedsel. Wanhopige vluchtelingen proberen in toenemende mate Europa te bereiken. Deze mensen zijn bijna altijd aangewezen op mensensmokkelaars, die voor enorme bedragen in gammele, overvolle boten, de overtocht naar Italië regelen.
Zo stapte de 55-jarige timmerman Hassan Moussa samen met vrouw en kinderen in de nacht van 10 op 11 oktober op een wankele boot die hen van
Libië naar Italië zou brengen. Maar het gaat mis. Kort na vertrek wordt de boot beschoten vanuit een andere boot. Hierin zitten rivaliserende mensensmokkelaars die hebben gehoord dat de vluchtelingen geld en goud bij zich hebben. Door de kogelgaten loopt de boot langzaam vol water en breekt er onder de opvarenden grote paniek uit.
De vluchtelingen bellen de kustwacht in Italië maar die wil niet uitrukken en verwijst door naar
Malta omdat de boot zich in Maltees water zou bevinden. Het duurt uren voordat de reddingsactie op gang komt en dan is het voor velen al te laat. Hassan wordt uren later door een Italiaanse reddingsboot aan wal van Sicilië gezet, maar waar is zijn familie? Hij mist zijn vrouw, 9-jarige dochter, zijn volwassen zoon, schoondochter en hun baby.
‘ZEMBLA’ treft hem radeloos en verloren aan in een moskee in de Siciliaanse stad Catania. Hassan krijgt hulp van de Nederlands Palestijnse Hanine Hassan, die zich zijn lot aantrekt. Zij werkt voor de mensenrechtenorganisatie Euromid Observer for Human Rights en gaat samen met hem op zoek naar zijn familie. Ze komt er al snel achter dat Hassans zoon nog in leven is maar in
Malta aan land is gebracht.
De Italiaanse autoriteiten geven ruim een week na de ramp de foto’s vrij van de 21 dodelijke slachtoffers die de Italianen hebben geborgen. Tussen de politiefoto’s zitten ook de vrouw en kleinzoon van Hassan. Tot zijn schrik wordt Hassan medegedeeld dat ze ook al begraven zijn; op een katholiek kerkhof van een Siciliaanse stadje, zo’n honderd kilometer verderop.
Deze uitzending van het programma Zembla met de titel Fatale overtocht werd uitgezonden op donderdag 12 december door de VARA en de
NTR.