De Amerikaanse toekomst, een geschiedenis

Na zijn veelgeprezen boeken over Nederland in de Gouden Eeuw, kunstgeschiedenis en recentelijk een boek en bijbehorende televisieserie over de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk, heeft de Britse historicus Simon Schama nu de blik gericht op de Verenigde Staten. Niet toevallig, want Schama woont en werkt sinds 1980 vooral in de VS, aan Harvard en tegenwoordig als docent aan Columbia University.
In zijn nieuwste boek ‘The American Future, a History’, waar ook weer een televisieserie bij hoort, beziet Schama aan de hand van vier thema’s de weg die de Verenigde Staten hebben afgelegd om te komen waar ze nu zijn, aan de vooravond van de presidentsverkiezingen.

Het eerste deel behandelt de oorlogen die Amerika vocht en de verschillende politieke opvattingen die er altijd hebben bestaan over de rol die Amerikaanse militairen moeten spelen, zowel thuis als in de wereld. Zijn zij vechtmachines die het Amerikaanse belang dienen, waar ook ter wereld, of zijn zij bouwvakkers in de constructie van democratie?

Het tweede deel onderzoekt de verschillende manieren waarop religieuze passie en fanatisme in de Amerikaanse geschiedenis een rol hebben gespeeld. Van de strijd tegen de slavernij en voor burgerrechten, zowel van zwarte als blanke christenen, tot de eveneens christelijk geïnspireerde Ku Klux Klan en de hedendaagse sociaal-conservatieve evangelische christenen.

Het derde deel stelt de vraag “Wat is een Amerikaan?” en behandelt de tegenstrijdigheden die het Amerikaanse immigratiebeleid door de jaren heen heeft gekenmerkt. Van een open-deurpolitiek voor alle verworpenen der aarde tot de heftige verzetsbewegingen tegen iedere nieuwe immigratiegolf.

Het vierde deel tenslotte beschrijft onder de titel ‘Amerikaanse Overvloed’ de typisch Amerikaanse gewoonte om de wereld als onuitputtelijk te zien; om, modern gezegd, geen grenzen aan de groei te kunnen aanvaarden.

Als verslaggever in het hedendaagse Amerika en als historicus met een grote feitenkennis en veel talent voor detail en verhaal, doet Schama verslag van zijn zoektocht naar de oorsprong en de werdegang van Amerika.

In ‘Tegenlicht’ spreekt Chris Kijne uitgebreid met Simon Schama over zijn bevindingen en over de lessen die zijn ervaringen opleveren voor de presidentskandidaten van 2008.

Regie:Chris Kijne
Research: Barbara Coolen/Henneke Hagen
Productie: Judith van den Berg
Eindredactie: Jos de Putter/Doke Romeijn Biografie van Simon Schama

Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel De Amerikaanse toekomst, een geschiedenis is uitgezonden op maandag 3 november door de VPRO. De presentatie was in handen van Chris Kijne.