Agenda 2013

2013 moet het jaar van de grote verandering worden. Het jaar van de nieuwe gedachten en vergezichten. In Agenda 2013 geven grote, nieuwe denkers en doeners hun visie op de toekomst.

Vaste gast is de Amerikaanse superinvesteerder Jim Rogers, die zijn licht zal laten schijnen over de directe gevolgen van de eurocrisis op economisch en politiek terrein. Rogers voorspelde eerder ruim van tevoren de huizencrisis, de kredietcrisis en de eurocrisis en voorziet voor 2013 en 2014 een regelrechte ramp. Met die gedachte in het achterhoofd is de noodzaak voor radicale veranderingen urgenter dan ooit. Tegenlicht laat de voorhoede van deze grote veranderingen aan het woord:

Burgers heroveren de samenleving op de markt
Het marktdenken is niet alleen onze gehele economie binnengedrongen, maar ook ons wezen. De markteconomie wordt de marktsamenleving. Kunnen we wat we belangrijk vinden inderdaad alleen nog maar in geld uitdrukken ? De Amerikaanse mediatheoreticus Douglas Rushkoff, auteur van 'Life Inc: How the World Became a Corporation and How to Take it Back' ziet een krachtige tegenbeweging van burgers die de samenleving op de markt heroveren.

Een einde aan het tijdperk van macht en controle
Op zijn 24ste nam de Braziliaan Ricardo Semler het klassieke hiërarchische familiebedrijf van zijn vader over. Op basis van zijn revolutionaire ideeën over democratische bedrijfsvoering transformeerde hij het bedrijf radicaal en bouwde het uit tot een succesvol zakenimperium. Volgens Semler is het tijdperk van macht en controle definitief voorbij en gaat het in de toekomst om het kapitaliseren van de zachte waarden: liefde, vertrouwen en openheid. In Brazilië werkt hij aan de stad van de 21ste eeuw: een ideale samenleving waarin duurzaamheid, innovatie en democratie centraal staan.

Een rechtvaardig belastingsysteem
De voormalige Franse onderzoeksrechter Eva Joly werd beroemd toen ze in de affaire rond oliemaatschappij Elf een groot aantal politieke hoofdrolspelers aan de schandpaal nagelde. Inmiddels vervolgt ze haar strijd tegen corruptie en belastingparadijzen vanuit het Europees Parlement. Daar werden onlangs maatregelen aangekondigd tegen 'belastingshoppen' door grote multinationals in EU-landen. Europa loopt hierdoor jaarlijks 1000 miljard belasting mis.

Nederland speelt hierin geen onbelangrijke rol: pas nog riepen boze Britse burgers de bedrijven Amazon en Starbucks tot de orde, die via Nederland hun belastingafdracht in het Verenigd Koninkrijk ontweken. Burgers betalen ondertussen steeds meer belasting. Oneerlijk? Voorlopig is het nog legaal. Hoogste tijd voor Nederland om schoon schip te maken, volgens de immer strijdbare Joly.

Peter Diamandis
Peter Diamandis, Directeur van de X-prize foundation en de Singularity University, is ervan overtuigd dat we een tijdperk van overvloed tegemoet kunnen zien. Volgens Diamandis gaan de technologische ontwikkelingen nu zo snel dat over een jaar of twintig iedereen op aarde toegang kan hebben tot alle basisbehoeftes zoals schoon water, eten, gezondheidszorg en onderwijs.

Met technologie kunnen we de mens verbeteren
Filosoof Nick Bostrom is directeur van The Future of Humanity Institute in Oxford. Hij ziet oplossingen in het transhumanisme: met behulp van neurofarmacologie, artificial intelligence, cybernetics en nanotechnologie kan de mens zichzelf dusdanig verbeteren dat door de natuur gestelde grenzen doorbroken zullen worden. Kortom, de menselijke evolutie heeft zijn eindpunt nog lang niet bereikt.

Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel Agenda 2013 is uitgezonden op maandag 21 januari door de VPRO. Te gast was Jim Rogers.