Water

De manier waarop de Nederlandse kust wordt beschermd tegen het zeewater veranderde in de loop der jaren. Net als de rol van rivieren, van afvoerputje naar plek om te wonen en te ontspannen. Nederland voert al eeuwenlang een gevecht tegen het water. De dreiging kwam eerst vanuit zee, later ook vanuit de rivieren en de laatste tijd ook nog vanuit de hemel. Onze delta is geen veilige plek om te wonen en te werken, maar we doen dit wel. En dus moeten we het water maar naar onze hand proberen te zetten. Door nieuw land te maken, dijken te versterken en continu plannen maken. Een proces dat nooit ophoudt. De zwakke plekken aan de kust zijn verdwenen. Maar daarmee is bijvoorbeeld ook het werk van steenzetters aan de Hondsbossche Zeewering onzichtbaar gemaakt omdat de kust nu op andere wijze wordt beschermd. Nodig, want onze kijk op de verdediging tegen een stijgende zeespiegel is veranderd. Door de tijd heen is hier soms ook te gemakkelijk mee omgegaan. De derde stad van Zeeland, Reimerswaal, is destijds verzwolgen omdat de heer van Reimerswaal de kracht van het water heeft onderschat. Zijn er eigenlijk nog restanten te vinden van deze stad? Rivieren zijn een bron van zoet water en een ideale plek om aan te wonen of ons te vermaken. Maar in de jaren 50, 60 en 70 zijn rivieren vooral gebruikt als afvoerputje van de industrie. Tonnen gif zijn erin geloodst. En niet alleen in de rivieren. Bij Gouderak is zelfs zoveel gif gestort dat een hele woonwijk met de grond gelijk moest worden gemaakt. Het echtpaar Vos moest destijds noodgedwongen verhuizen, inclusief het compleet ingebouwde pijporgel in hun woning.

Deze uitzending van het programma Onzichtbaar Nederland met de titel Water werd uitgezonden op donderdag 8 december door de VPRO.