De eerste aflevering van de documentaireserie “Om de Oude Wereldzee” speelt zich af in
Roemenië en
Oekraïne.
Aanleiding voor de serie is een reis die oud-premier
Abraham Kuyper in 1905 maakte door zestien landen rondom de Middellandse Zee. Het was een tocht van voor die tijd ongekende proporties. In negen maanden tijd reisde Kuyper door Rooms -en Oosters orthodox-Europa, het islamitische Midden Oosten en het Heilige Land. Hij beschreef zijn reis in het tweedelige en meer dan duizend pagina’s omvattende Om de Oude Wereldzee. Twee prachtige boeken die de reisgids vormen voor acht documentaires. De documentaireserie is een indringende zoektocht, in de voetsporen van Kuyper, naar botsende culturen en religies in verleden en heden. Reisgenoot is historicus professor
George Harinck van de VU.
Abraham Kuyper is misschien wel de meest invloedrijke staatsman uit de Nederlandse geschiedenis. Hij is politicus, theoloog en journalist, grondlegger van de Gereformeerde Kerken en stichter van de Vrije Universiteit.
Kuyper begint zijn reis in oktober 1905 in
Roemenië. Hij is dan 68 jaar oud en heeft net als zittend premier de verkiezingen verloren. Gedesillusioneerd trok hij de wereld in, geïnteresseerd als hij was in andere culturen en religies. In
Roemenië wordt hij met alle egards ontvangen door koning Carol en koningin Carmen Sylvia, op wie hij spontaan verliefd wordt.
Kuyper komt in
Roemenië voor het eerst in contact met Zigeuners, die hij bewonderde omdat de Roma als zwervend volk hun eigen identiteit zo goed bewaarden. Ook in onze tijd vormen de Roma nog altijd een hechte bevolkingsgroep aan de zelfkant van de samenleving.
In
Oekraïne maakt Kuyper kennis met Lipowanen. Een religieuze minderheid van oud-gelovige Russen. Eeuwen geleden op de vlucht voor vervolging neergestreken in de Donau Delta aan de Zwarte Zee. De laatste Lipowanen wonen er nog steeds. Ze proberen krampachtig hun geloof vast te houden. Het oproer dat Kuyper ervoer in 1905 is in 2015 in volle hevigheid terug. De oorlog van dit moment tussen pro-Russische separatisten en
Oekraïne in het oosten van het land, gaat niet voorbij aan de Lipowanen. Ze zijn bang dat de oorlog overslaat naar het hele land.
In de tijd van Kuyper rommelt het in het Russische Rijk. Stakende arbeiders, radicale studenten en revolutionairen eisen verandering en zoeken de confrontatie met de autoriteiten. Als Kuyper Odessa verlaat richt de woede zich op de grote Joodse gemeenschap. Honderden Joden worden gedood.
De presentatie was in handen van
Abraham Kuyper. Deze uitzending van het programma Om de oude Wereldzee werd uitgezonden op zondag 10 mei door de IKON.
