Groen goud

De botanische tuin van de Technische Universiteit in Delft is anders dan de tuinen van andere Nederlandse universiteiten: het onderzoek is vooral gericht op technische toepassingen van plantaardige materialen. De natuur als motor van technologische innovaties. Ook voor een duurzame energievoorziening zijn planten steeds belangrijker. Maar is biodiesel wel de juiste manier om onze energiehonger te stillen? Labyrint over het zinnig en onzinnig gebruik van planten. Bob Ursem is bioloog en directeur van de hortus in Delft en leidt Labyrint rond in 'zijn' tuin met technische planten. Planten die vaak onverwachte eigenschappen hebben. Eigenschappen waarmee medewerkers van de TU Delft technische problemen hopen op te lossen. Ursem ontdekte in de naalden van de bergden een stof die bescherming biedt tegen UV-licht. Biotechnoloog Caner Yurteri heeft een methode ontwikkeld om uit de taxusboom het kostbare kankermedicijn taxol te winnen, zonder de boom te beschadigen. En civiel ingenieur Erik Schlangen bedacht dat je met behulp van microscopisch kleine houtvezeltjes beton kunt maken dat zelf kleine scheurtjes repareert. De hortus van Delft is uniek in de wereld en biedt volop mogelijkheden om de technische trucs van de natuur in te zetten voor de gezondheidszorg en het bedrijfsleven. Planten bieden volgens sommigen ook een alternatief voor brandstof uit aardolie. De hoop van velen is gevestigd op biobrandstoffen omdat bij het gebruik daarvan de CO2-kringloop gesloten is: de kooldioxide die bij verbranding vrijkomt, wordt immers weer opgenomen door nieuwe planten waar dan weer brandstof van gemaakt wordt. Maar toch is biodiesel uit planten volgens de Leidse industrieel ecoloog Ester van der Voet geen goed alternatief voor fossiele brandstoffen. De teelt van gewassen om brandstof van te maken neemt extreem veel landbouwgrond in beslag en put die uit. Als je alle Nederlandse auto's op biobrandstof wilt laten rijden, moet de helft van Nederland beplant worden met uitsluitend gewassen om brandstof van te maken. Bovendien stoot die teelt zoveel CO2 uit dat de bijdrage van biodiesel aan het broeikaseffect groter is dan die van fossiele brandstof. Dan maar biodiesel uit algen. Aan de Universiteit Twente ontwikkelt Laura Garcia Alba een methode om algen om te zetten in biocrude, een soort ruwe aardolie. Door de algen onder hoge druk in een speciale 'snelkookpan' tot meer dan 300C te verhitten, krijgt ze in een paar uur voor elkaar waar de natuur miljoenen jaren over doet: het omzetten van plantenresten in olie. Maar volgens industrieel ecoloog Jim van Ruijven is bij de huidige stand van de techniek ook brandstof uit algen minder duurzaam dan conventionele diesel. Toch is het nog steeds overheidsbeleid dat 5% van de autobrandstoffen uit biomassa geproduceerd wordt. Labyrint over het zinnig en onzinnig gebruik van planten.

Deze uitzending van het programma Labyrint met de titel Groen goud is uitgezonden op woensdag 2 juni door de VPRO.