Volendammers staan naast
Jan Smit, vis en harde werkers ook bekend om de 'Volendammer hul'. Dit ouderwetse hoofddeksel is in het buitenland het symbool voor Nederland vanwege Frau Antje, het Hollandse kaasmeisje. Volendammers weten uitstekend hoe ze hun zogenaamde authenticiteit kunnen exploiteren, ook al heeft kaas niets met Volendam te maken. Iedere bezoeker kan zich op de Dijk in oud- Volendamse sferen laten vastleggen in klederdracht. Dit is dan ook wat programmamaker Michael Schaap doet wanneer hij zijn eerste schreden in het voormalige vissersdorp zet. Maar hoe dringt hij werkelijk door tot de in zichzelf gekeerde Volendamse aard? Michael Schaap is een 'jas', het Volendamse woord voor mensen van buiten. En een buitenstaander blijf je altijd, weet de enige Surinaamse schilder uit Volendam hem te vertellen. Hij trouwde dertig jaar geleden met een Volendamse, maar ervaart nog altijd dat hij er niet echt bij hoort. Zijn schilderswerkzaamheden verricht hij vooral in het Gooi, buiten het territorium van zijn Volendamse collega's en dorpsgenoten. Volendammers zijn gek op hun dorp, maar ook gek op nieuwe spullen. Als de buren iets nieuws hebben dan willen zij het ook. Dit fenomeen "mo'k ook he" is typisch Volendams. De hang naar nieuw maakt dat de sloophamer in Volendam niet wordt geschuwd. De meeste karakteristieke vissershuisjes hebben inmiddels plaatsgemaakt voor nieuwbouw. Want de Volendammer hecht meer aan modern gemak dan aan historische dorpsgezichten. Als vissersdorp is Volendam op sterven na dood. Het einde van de Zuyderzee Visserij is bijna in zicht. Niet kapot gemaakt door de Volendammers zelf, maar door de strenge regulering van de overheid. Het handjevol vissers dat nog de zee opgaat bezint zich op een nieuwe toekomst met vaartochtjes voor toeristen. De veerkracht van Volendammers is groot. In plaats van te vissen, werken de meeste mannen tegenwoordig in de bouw. Om hun kracht en perfectionisme te ervaren gaat Michael Schaap mee met de bouwvakkers die in de vroege ochtend massaal het dorp verlaten. Ze zijn de beste werkers van Nederland, zeggen ze met volle overtuiging, want als een Volendammer iets doet dan doet ie het goed. Of het nou gaat om coke snuiven, muziek maken, sporten of werken, ze willen in alles de beste zijn. Of zoals een bewoner uit het naburige Edam het verwoordt: 'Volendammers gaan voor goud'.
Deze uitzending van het programma De Hokjesman met de titel Volendammers werd uitgezonden op woensdag 24 juni door de VPRO.
