Pantserwagens tegen kransen - Hannie Schaft-herdenking onder vuur

In 1945 wordt ze door koningin Wilhelmina nog een symbool van het nationale verzet genoemd, wordt ze met staatseer (her)begraven op de erebegraafplaats in Bloemendaal en heeft niemand er problemen mee dat Hannie Schaft tijdens de oorlog deel uitmaakte van het communistisch verzet. Zes jaar later is de situatie volstrekt anders. De koude oorlog splitst de wereld en de angst voor het 'rode gevaar' is zo groot dat de jaarlijkse Hannie Schaft-herdenking wordt verboden. De burgemeester van Bloemendaal omschrijft het als volgt: 'ter voorkoming dat het eregraf, dit symbool van nationaal verzet, het toneel wordt van een politieke demonstratie.' Ondanks dit verbod komen er op zondag 25 november 1951 ruim 5000, voornamelijk communistische, demonstranten naar Haarlem vastberaden om Hannie Schaft eer te bewijzen. Ze worden opgevangen, gevolgd en tegenhouden door honderden zwaarbewapende politieagenten en soldaten, en op de Zeeweg patrouilleren zelfs vier pantserwagens. Uit de geschutskoepels steken machinegeweren en er mag zelfs geschoten worden op de ongewapende demonstranten. Verzetsvrienden van Hannie Schaft zijn woedend. Zij die gevochten hebben voor de vrijheid van het vaderland zijn nu de vijanden van datzelfde vrije land geworden. Gezag en demonstranten staan onverzettelijk tegenover elkaar en uiteindelijk zwichten de demonstranten, leggen hun bloemen en kransen bij een boom op de Zeeweg en keren om. Alleen de man die vindt dat bomen er voor honden zijn maar niet voor Hannie Schaft weet door de duinen haar graf te bereiken, legt bloemen, luidt de klok en wordt gearresteerd. Om 16.30 is volgens het officiële BVD rapport de rust in de Spaarnestad weergekeerd. Het volledige verhaal van deze verboden demonstratie met ooggetuigen, demonstranten, soldaten en de man die die koude novemberdag aan het graf van Hannie Schaft heeft gestaan.

Presentatie: Hans Goedkoop.

Deze uitzending van het programma Andere Tijden met de titel Pantserwagens tegen kransen - Hannie Schaft-herdenking onder vuur is uitgezonden op zondag 16 april door de VPRO. De presentatie was in handen van Hans Goedkoop.