Montenegro - Russisch Roulette

Reportageserie. De beste manier om Oost-Europa te leren kennen, is door ter plekke naar de mensen te luisteren. Schrijver en columnist Jaap Scholten doet dat, met een zigeunerwijsheid in pacht waaraan hij veel waarde hecht: 'een hond die loopt, vindt botten'. Afl.: Montenegro - Russisch Roulette. Montenegro stond altijd al bekend om zijn mooie kusten en prachtige bergen, geliefd vakantieoord bij de ex-Joegoslaviërs, die er hun zomers doorbrachten in de sanatoria aan de zee. Nu, na de val van het communisme en de afscheiding van Servië, is Montenegro bezig zichzelf opnieuw uit te vinden als de trekpleister voor luxe internationaal toerisme. Het zijn tot nu toe echter vooral de Russen die er massaal investeren. De talloze advertentieborden langs de wegen, allemaal in het Russisch, getuigen hiervan. Het Russische aanbod van de meest luxueuze villa's is groot in het kleine Montenegro. De prijzen zijn navenant. Maar tegen de welvaart van de vroegere communistische grote broer zijn ze in Montenegro niet opgewassen. De Russen komen er met hun pas verworven nietsontziende kapitalistische moraal, verlangend naar luxe, veel luxe. Montenegro staat in de uitverkoop. Iedereen probeert hiervan een graantje mee te pikken en familiegronden worden verkocht. Het geld wordt er net zo snel weer doorheen gejaagd in de gokkantoortjes en casino's waarmee het land bezaaid is. Intussen zien de Montenegrijnen hoe hun prachtige kusten overspoeld raken door grote recreatieoorden, of veranderen in ontoegankelijke privé- terreinen. Het turen over de zee, een nationale bezigheid, is straks voorbehouden aan enkele gefortuneerden. Jaap Scholten bezoekt een groot Russisch bouwproject in Budva wat veel stof deed opwaaien wegens corruptieschandalen. Aldaar spreekt hij met een projectontwikkelaar die hem over de toekomstplannen en de wensen van de Russen vertelt. Ook bezoekt hij de nieuwe haven 'Porto Montenegro', bestemd voor de grootste luxejachten van de wereld. En in de hoofdstad Podgorica spreekt hij met professor sociologie die hem vertelt over de aard van de Montenegrijn, waar de karakteristieke eigenschappen zoals luiheid en voorliefde voor het gokken vandaan komen. In de bergen ontmoet Scholten de echte Montenegrijnen, die nog leven van hun land en haalt met hen herinneringen op aan het Montenegro wat ooit geweest is.

Presentatie: Jaap Scholten.

Deze uitzending van het programma Oostwaards! met de titel Montenegro - Russisch Roulette is uitgezonden op zondag 26 december door de VPRO. De presentatie was in handen van Jaap Scholten. Item is niet meer te bekijken