The Waldheim Waltz

Documentaire over waarheid, leugens of 'alternatieve feiten', individueel en collectief bewustzijn. Filmmaker Ruth Beckermann was in 1986 betrokken bij de protesten tegen Kurt Waldheim, voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties en destijds presidentskandidaat in Oostenrijk. Beckermann filmde de demonstraties die de campagne van Waldheim begeleidden en documenteerde de politieke gebeurtenissen. Meer dan dertig jaar later gaat ze terug in haar eigen archief en gebruikt internationaal tv-materiaal om deze ommekeer in de Oostenrijkse politieke cultuur te analyseren. Vanaf 1945 was Oostenrijk er zeer goed in geslaagd om zichzelf neer te zetten als eerste slachtoffer van de nazi's. Deze mythe werd in officiële toespraken, boeken en heimatfilms uitgedragen, ook al wist een hele generatie wel beter. De film laat zien hoe de voormalige VN-secretaris-generaal Kurt Waldheim in de problemen komt door twee jaar van zijn oorlogsverleden te verzwijgen. Tijdens de verkiezingscampagne van Waldheim in 1986 worden de geruchten dat hij betrokken is geweest bij de SS tijdens de Tweede Wereldoorlog steeds hardnekkiger. Waldheim wijst de aantijgingen systematisch af. Wanneer de internationale druk oploopt, blijft hij spreken van 'alternatieve feiten'. Beckermann laat zien hoe de opeenvolging van nieuwe beschuldigingen van het World Jewish Congress tegen Waldheim, de ontkenning hiervan door de Oostenrijkse politieke klasse en het uitbreken van antisemitisme en patriottisme in Oostenrijk uiteindelijk leidde tot de verkiezing van Waldheim tot president. De Waldheim-affaire wordt door de film in een grotere, internationale, politieke context geplaatst en dertig jaar later is deze problematiek nog steeds actueel.

Deze uitzending van het programma 2Doc met de titel The Waldheim Waltz werd uitgezonden op woensdag 19 december door de VPRO.