Schitterende collecties

Deze film portretteert de kunstverzamelaars Andries van Wezel (illustratie), Willem Wolff Beffie en Salomon Slijper in de periode 1885-1945. Alle drie zijn ze afkomstig uit de zich emanciperende Amsterdamse Joodse bourgeoisie in de tweede helft van de negentiende eeuw. Met een fijne neus en een vooruitziende blik bouwen ze hun collecties op met werken van dan nog onbekende kunstenaars, die ze vaak persoonlijk kennen en steunen. Er zitten topstukken bij van nationale en internationale allure, zoals werken van Chagall, Sluijters, Jawlensky, Marc, Isaac Israëls en Mondriaan. De verzamelingen zijn grotendeels terecht gekomen in Nederlandse musea, waar ze een belangwekkend onderdeel vormen van ons nationale moderne kunstbezit.

In het Joods Historisch Museum geeft de tentoonstelling Gedurfd Verzamelen een beeld van deze drie verzamelaars. Andries van Wezel (1856-1921) kocht werk van Amsterdamse impressionisten als Eduard Karsen, Willem Witsen, Isaac Israels en George Breitner. Willem Wolff Beffie (1880-1950) had al vroeg oog voor nu wereldberoemde avant-garde kunstenaars als Marc Chagall, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Leo Gestel en Jan Sluijters. Salomon Bernard Slijper (1884-1971) was een vriend en weldoener van Mondriaan en mecenas van het Haags Gemeentemuseum, waaraan hij zijn Mondriaancollectie, met zo’n tweehonderd werken de grootste ter wereld, heeft nagelaten.

Alle drie deze mannen waren eigenzinnige personages, die in relatief korte tijd een enorm kapitaal verwierven, nieuwe rijken, voornamelijk dankzij de Kaapse tijd van de Amsterdamse diamantindustrie in de jaren zeventig van de negentiende eeuw. Ze maakten deel uit van een zich snel emanciperende Joodse bourgeoisie en wilden zich onderscheiden. In Schitterende collecties schetst regisseur Marjoleine Boonstra de levens van deze drie mecenassen. Hun rol in de kunstwereld wordt ingekaderd in hun persoonlijke levensloop, het milieu waarvan ze deel uitmaakten en de tijd waarin ze leefden. De tentoonstelling loopt tot en met 16 mei 2010.

Collecties: Archief Bischoffsheim Stichting Amsterdam; Beeld en Geluid, Hilversum; Bibliotheca Rosentaliana, Amsterdam; Caldic Collectie, Rotterdam; Collection Gard-Kickert; Courtesy Paol & Co Fine Art, Maastricht; Drents Museum, Assen; Film Instituut Nederland; Gemeentemuseum, Den Haag; Gemeentemusea Arnhem; The Israel Museum, Jeruzalem; Sam and Ayala Zacks Collection; Joods Historisch Museum; Louis Mannie Lionni © 2010 Museum of Modern Art, NY / Scala, Florence; Letterkundig Museum, Den Haag; Manhattan Medley; Lobster Films Collection; Polygoon; Prelinger Archives; Reproductie rechten © 2010 Mondrian/Holtzman Trust c/o HCR International Virginia, USA; RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie), Den Haag; Rijksmuseum, Amsterdam; Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum Amsterdam; Stadsarchief, Amsterdam; Stedelijk Museum Amsterdam; Streekarchief Gooi en Vechtstreek te Hilversum; Singer, Laren; Van Gogh Museum Amsterdam; Jean Jacques Vis, Antwerpen; particuliere bruikleengevers

Regie Marjoleine Boonstra; producent: Interakt René Mendel

Deze uitzending van het programma Joodse Omroep met de titel Schitterende collecties is uitgezonden op zondag 14 maart.