De staat van ontkenning

Kennis is macht. Maar leidt kennis ook tot de juiste politieke keuzes, of überhaupt tot handelen? Hedda van Gennep zoekt dit uit aan de hand van vier ijkpunten in onze recente geschiedenis.

Oktober '42. Koningin Wilhelmina houdt voor Radio Oranje in Londen een toespraak met daarin de volgende passage: "...ja, het stelselmatig uitroeien van onze Joodsche landgenoten, voel ik als ons persoonlijk aangedaan...". Maar de Nederlandse regering in Londen treft geen maatregelen. Direct na de oorlog worden er tal van redenen aangevoerd. We wisten het niet helemaal zeker, het werd niet bevestigd. We konden niet bombarderen.

Indië 1945-1949: ze heetten politionele acties, al komt er geen politieaan te pas. Er komt na de acties een onderzoek naar oorlogsmisdaden gepleegd door het Nederlandse leger en een bronnenpublicatie. Het duurt 25 jaar eer deze publicatie verschijnt, ze verdwijnt vervolgens in de la.

Srbrenica 1995. Wat wist Commandant Karremans en wat zei Majoor Franken? Ging het om evacuatie of deportatie?

Irak 2003. Hoe is de Nederlandse deelname ontstaan? Vóór de verkiezingen van 2006 wordt o. a. door Wouter Bos een onderzoek aangekondigd. Na de verkiezingen blijkt dat ineens niet meer nodig. Recent is de Commissie Davids aan het werk gegaan om de permanente politieke druk te verlichten. Voor de meeste Irakezen is dei nterventie ondertussen op een humanitaire ramp uitgelopen.

Wordt er gelogen? Worden feiten stelselmatig achtergehouden? Waarom lijkt er bij deze vier cruciale fases van onze geschiedenis steeds weer sprake van een “staat van ontkenning”?

In De Staat van Ontkenning spreekt Hedda van Gennep met Ben van Kaam, Bas Heijne, Heikelien Verrijn Stuart, Guido Snel, Jan Maassen, Lili Couvée-Jampoller, Graa Boomsma, Jaap van Duijn en Allard de Rooi. Ook aan de hand van journaalfragmenten met o.a. Jan Pronk, Paul Witteman, Gerrie Eikhof, Philip Freriks, George Bush en Tony Blair zoekt Van Gennep naar antwoorden op haar confronterende vragen.

egie: Hedda van Gennep.

Deze uitzending van het programma Holland Doc met de titel De staat van ontkenning is uitgezonden op woensdag 25 maart door de VPRO, de NPS, de IKON en Human. Te gast waren Bas Heijne, Jaap van Duijn en Heikelien Verrijn Stuart.