Darwin's Nightmare (2)

In deel 24 van Beagle, in het kielzog van Darwin gaat de zoektocht naar Redmond O'Hanlon's andere jeugdheld verder. Volgens sommigen was niet Charles Darwin, maar Alfred Russel Wallace de ware aartsvader van de evolutietheorie. Wie was die man van wie Darwin het zo benauwd kreeg? Redmond zoekt in Indonesië verder naar de geest van deze Britse natuuronderzoeker en avonturier, zonder wie Darwin nooit The Origin of Species gepubliceerd had.

In het tweede deel van het tweeluik gaat Redmond O'Hanlon naar Ternate, het Molukse eiland waar Wallace in een malaria-koortsaanval een uitgebreide brief aan Darwin schreef, met daarin het idee van natuurlijke selectie als evolutionair mechanisme. Darwin begon na lezing ervan als een waanzinnige aan zijn On the Origin of Species te werken en vervalste - volgens velen - de ontvangstdatum van Wallace's essay.

Waarom deed Darwin dat? Reikte Wallace hem de sleutel tot de evolutietheorie aan? Dus: hoe origineel was Darwin's idee van natuurlijke selectie eigenlijk? Volgens Roy Davies, oud-programmamaker bij de BBC, totaal niet. En heeft Darwin ordinair gejat.

Roy Davies gaat over dit onderwerp aan boord van de Clipper in verhit debat met John van Wyhe, een Britse wetenschapshistoricus die Darwin's handelwijze te vuur en te zwaard verdedigt.

Het weerhoudt Redmond niet van het verder in de huid van Wallace te kruipen. Hij maakt seances mee, waarin getracht wordt met Wallace te praten en hij gaat tijdens een nachtelijke expeditie in het regenwoud op zoek naar de paradijsvogel die Wallace destijds ontdekte.

Verder maakt hij een biologieles in een moslimschool mee, waarmee de hele evolutietheorie met één machtige haal van tafel wordt geveegd. Wallace en Darwin broederlijk samen door de islamitische gehaktmolen.

Biologie-onderwijs op een Indonesische school: de feiten -vooral jaartallen- worden gegeven en vervolgens wordt de hele evolutietheorie, althans waar het de mens betreft, lachend verworpen.

Tijdens deze reis leren we Wallace, maar ook O'Hanlon beter kennen: onze eigen reisboekenschrijver vertelt waarom zijn held Wallace uiteindelijk hard van zijn voetstuk viel en waarom hijzelf nooit zo diep zal komen te vallen.

Deze uitzending van het programma Beagle met de titel Darwin's Nightmare (2) is uitgezonden op zondag 14 maart door de VPRO.