18-8-2013

De Zaterdagmatinee heette in de 90er jaren van de vorige eeuw “De matinee op de Vrije Zaterdag” en was een coproductie van VARA, NPS en VPRO. Vier afleveringen met bijzondere orkestwerken.

Eerste serenade voor orkest in D-groot, opus 11 van Johannes Brahms door het Radio Kamerorkest o.l.v. Philippe Herreweghe vanuit het Concertgebouw in Amsterdam.

Brahms schreef de Serenade nr 1 als eerste, uitgewerkte toenadering tot het genre van de symfonie. Nog steeds voelde hij de zware stap van Beethoven achter zich en probeerde hij van onder de slagschaduw van de symfoniereus uit te komen. Het weerhield hem er lange tijd van zich aan het schrijven van een symfonie te wagen. Vandaar dat zijn eerste symfonische werk uiteindelijk een serenade is geworden, een stuk in kleinere bezetting dat luchtiger en intiemer is dan een symfonie, en ook meer delen heeft. Dat hij in eerste instantie wel een symfonische opzet in zijn hoofd had, is nog hoorbaar aan de eerste drie delen, die beduidend grootser van karakter zijn dan de laatste drie.

Van de titel ‘Symfonische Serenade’ heeft hij later het eerste woord weer doorgestreept. Daarmee had Brahms de laatste hand gelegd aan een moeizame ontstaansgeschiedenis van dit werk.

Deze uitzending van het programma Vrije geluiden is uitgezonden op zondag 18 augustus door de VPRO.