3-12-2008

De volgende voorwerpen zijn aan tafel besproken:

Aquarel
Expert: Bas Hesselink 
Object: Aquarel, gezicht op Haarlem 
Maker: Vincent J. van der Vinne, 1736-1811 

Datering: Circa 1760 
Afmetingen: 33 cm breed, 54 cm hoog 
Waarde: 4000-5000 euro 

Deze aquarel doet meteen denken aan één van de beroemdste schilderijen van Jacob van Ruisdael, ook een gezicht op Haarlem. Ook in de familie van de eigenaar gonst die naam van Jacob van Ruisdael al jaren, en de eigenaar wil nou wel eens weten of dat inderdaad klopt. Maar expert Bas Hesselink toont aan dat het watermerk op het papier, dat aan de achterkant duidelijk te zien is, werd gebruikt tussen 1725 en 1730. Aangezien Jacob van Ruisdael in 1680 overleed, kan deze aquarel dus nooit van zijn hand zijn. Wel ontdekt Bas Hesselink dat de aquarel van de hand is van Vincent van der Vinne. Hij komt uit een Haarlemse kunstenaarsfamilie, er zijn daar wel zo'n dertig Van der Vinnes bekend die allen in de kunst werkzaam zijn. In de tweede helft van de achttiende eeuw werden veel meesterwerken uit de zeventiende eeuw nagetekend, omdat het origineel niet meer te krijgen was. De vraag naar die meesterwerken was groot, en dit was dus een erg lucratieve business voor veel kunstenaars!

Peperbus
Expert: Emiel Aardewerk 
Object: zilveren specerijenbusje 
Herkomst: Rotterdam, 1708 

Afmetingen: 9,5 cm hoog, 5,5 cm doorsnede
Waarde: 8.000 euro 

Men gebruikte in de achttiende eeuw veel specerijen om de smaak van het soms al rotte vlees te verdoezelen. Ook bleven zo de levensmiddelen, zonder ijskast uiteraard, langer houdbaar. De specerijen in het busje waren in die tijd kostbaarder dan het zilveren (busje) waar het in bewaard werd. Dit busje is een erg vroeg exemplaar en erg gehavend; als het in goede conditie was geweest, was het busje wel 12.000 euro waard geweest. Men gebruikte het busje vooral voor peper. Het model is bijzonder, het zigzagrandje is specifiek voor die tijd.

Schilderij
Expert: John Hoogsteder 
Object: schilderij 
Datering: 17e eeuws 

Herkomst: Nederland 
Afmetingen: 80 cm breed, 1.30 cm lang, cm diep 
Waarde: 6.00-8.000 euro
Maker: men dacht Adriaan van der Venne, maar dat klopt niet, uit kunsthandel De Boer 
Voorstelling: landschap 

Op het label aan de achterkant staat dat het schilderij afkomstig is van kunsthandel De Boer. Voor de oorlog is dit schilderij toegeschreven aan Adriaan van der Venne, maar dit klopt volgens Hoogsteder niet. Het is in die trant gemaakt. Veel van dit soort werken werden bv als versiering in kerken gehangen. En van dit soort werken werden er destijds duizenden verkocht. Men vond het gewoon mooie plaatjes. Dat was rond 1620- 1630. Tegenwoordig kijken we anders: naar artistiek of niet, handschrift van de maker, de waarde en de conditie. Mw Jordaan uit Haaksbergen heeft het in bezit, schilderij is van haar tante. Het is niet gesigneerd, hing altijd bij tante thuis. Blijft in de familie. Mw wilde het graag restaureren maar dat is kostbaar, men zegt rond de 6000 euro en Hoogsteder zegt dat dat het geld niet waard is.

Osiris
Expert: Mieke Zilverberg 
Object: Egyptisch bronzen beeldje van Osiris 
Datering: 7e/6e Eeuw 

Afmetingen: 23 cm hoog 
Waarde: 15.000 euro 

Expert Mieke Zilverberg vertelt dat dit Egyptische bronzen beeldje Osiris voorstelt, de God van de Onderwereld. Eén van de kenmerken van Osiris is het borstsieraad in de vorm van een scarabee met vleugels. Dit staat symbool voor het eeuwige leven na de dood. Aan de kroon van het beeldje zitten twee gaten, waar vroeger de veren van rechtvaardigheid in gezeten moeten hebben.

Oorbellen
Expert: Klaas Martijn Akkerman 
Object: een paar oorbellen 
Datering: 19e eeuw 

Herkomst: Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid India, Golconda 
Afmetingen: 1,2 cm hoog, 1,4 cm doorsnede 
Waarde: 10.000 euro 

De stenen die in deze oorbellen zitten, zijn een typisch voorbeeld voor de stenen die in het Indiase Golconda werden gevonden, zo vertelt expert Klaas Martijn Akkerman. Je herkent ze aan hun enorm hoge schittering, die ook wel 'water' wordt genoemd. Deze stenen werden speciaal gebruikt voor de sieraden van de Maharadja's. Toen India in 1948 onafhankelijk werd, raakten de Maharadja's hun status kwijt, en werden veel van hun juwelen verkocht. Tegenwoordig is er in Europa een enorme hang naar India. Ook Prinses Máxima heeft dat al laten zien in haar keuze voor sieraden.

Deze uitzending van het programma Tussen Kunst & Kitsch is uitgezonden op woensdag 3 december door de AVRO. De presentatie was in handen van Nelleke van der Krogt.