Op de dijk, over een naderende dood

A.L.S
Psycholoog Gert Jan Merlijn kreeg 6 jaar geleden de eerste klachten die later zouden worden toegeschreven aan de ziekte A.L.S. Een zeldzame en dodelijke neurologische ziekte die uiteindelijk tot verlamming van de spieren leidt en in het laatste stadium tot verlamming van de ademhalingsspieren.

Schiermonnikoog
Gert Jan had aanvankelijk het gevoel dat hij moeilijker kon praten, maanden later werd de diagnose gesteld. Hij woonde toen met zijn vrouw Marie Louise en dochters Leah en Channa in Laren. Toen de ziekte ernstiger werd besloot het gezin te gaan wonen op Schiermonnikoog, waar de familie van Marie Louise een vakantiehuisje heeft. Gert Jan verlangde naar rust en goede en persoonlijke verzorging. Die kon de thuiszorg op het eiland hem geven. Zijn vrouw en enkele vrienden gingen voor hem zorgen. De twee dochters werden echte eilanders.

Rolstoel
Gert Jan werd een bekende en geliefde verschijning op het eiland. Hij reed er de eerste jaren zelf in zijn elektrische rolstoel door het dorp, naar het strand en de dijk. Vooral op de waddendijk was hij veel te vinden. Daar ontstonden ook de gedachten die tot deze film hebben geleid. Het leven op Schiermonnikoog verlengde zijn leven uiteindelijk tot 30 september vorig jaar. Rijdend met zijn vrouw over het eiland kreeg hij het die dag benauwd en stierf. Op 52-jarige leeftijd.

Film
Regisseur en eilander Thom Verheul verloor zijn moeder aan A.L.S. Zij kon zich moeilijk uiten over haar verdriet, haar lijden en haar naderende dood. Daarom vroeg Thom Gert Jan samen een film te maken. Gert Jan leverde de tekst en samen bepaalden zij wat er werd gefilmd. Gert Jan leefde sterk op en begon zijn hele leven te beschrijven en later ook korte verhalen. Omdat hij niet meer kon praten en alleen zijn ogen en hoofd nog kon bewegen deed hij dat op een speciale oogcomputer. Marie Louise stelde vanuit een van die verhalen de tekst voor deze film samen. Thom Verheul volgde Gert Jan gedurende twee jaar.

De film gaat over Gert Jans worsteling met de ziekte, vooral met het verlies van zelfstandigheid en waardigheid. Deze documentaire is gemaakt door Thom Verheul (Olgers & Verheul Films/ Stichting NoorderBeeld)

Deze uitzending van het programma Kruispunt met de titel Op de dijk, over een naderende dood werd uitgezonden op zondag 24 november door de RKK.