Is het noodlijdende
Griekenland het begin van een nieuw Europa? Op de puinhopen van de failliete groei-economie ontstaan alternatieven waarbij de burger weer de baas wordt over vraag en aanbod. Lokaal en sociaal; de economie van de kleinste eenheid.
De zogenaamde 'aardappelbeweging' wijst de weg naar een revolutionair nieuw model, dat door de overheid mede gefaciliteerd wordt. Lokaal en sociaal, ongrijpbaar en 'ongraaibaar' voor termijn- en tussenhandel. In de no intermediairies (weg met de tussenhandel) economie wordt de burger eigen baas over vraag en aanbod. Na de tragedie van het oude euromodel is het huidige
Griekenland het toneel van een andere economie: de economie van de kleinste eenheid. Ontstaat hier, van onderop, het nieuwe Europa?
Is noodlijdend
Griekenland het begin van het nieuwe Europa? Wordt de wieg van de democratie ook de wieg van een andere economie? Eén op de vier Grieken is baanloos, de jeugdwerkloosheid nadert de 60% en de koopkracht van de gewone burger is met gemiddeld 30% gedaald. Maar juist dat dwingt tot anders denken. Want op de puinhopen van de failliete groei-economie ontstaat een werkbaar alternatief.
Crisis maakt creatief. In de zeven magere jaren sinds de start van de laagconjunctuur in 2007 is de veranderende economie al in een aantal nieuwe gedaantes verschenen. Met name de sociale economie oftewel de ‘verenigingseconomie’ gooit in de Tegenlichtreeks hoge ogen. Opmerkelijk genoeg komt dit nieuwe economische model nu in
Griekenland tot volle wasdom, vooral rondom Thessaloniki, de tweede stad van het land. Elias Tsolakidis, voorman van de zogenaamde ‘aardappelbeweging’, verwoordt het mooi: ‘"We willen niet meer leven in een droom die door iemand anders is betaald."
Er is dan ook van onderop een nieuwe ordening van vraag en aanbod aan het ontstaan. De aardappelbeweging wordt gevormd door een groep producenten en vrijwilligers die rechtstreeks aan de Griekse consument leveren. Zonder enige tussenhandel en 30% goedkoper! De beweging staat in het centrum van een waaier aan publieke initiatieven die zich fel verzetten tegen de uitverkoop van
Griekenland. Daarin o.a. het burgerinitiatief 136 (verzet zich tegen verkoop van het publieke waternet), het sociale toneel van het Nationale Theater Noord
Griekenland (treedt op voor voedsel dat direct wordt doorgesluisd naar kindertehuizen), de farm school, nieuwe landbouwcoöperaties en zelfs ster-activiste Naomi Klein.
Yiannis Boutaris, de burgemeester van Thessaloniki, momenteel ook niet breed in de fondsen, is blij met deze initiatieven. Lokaal ontstaat hier een rolmodel economie die de rest van Europa in de komende jaren langzaam maar zeker zal gaan veroveren. Dat is ook de overtuiging van de jonge Tsjechische econoom Tomás Sedláček (adviseur van Vaclav Havel) die in zijn boek 'De economie van goed en kwaad' de crisis begroet als verandermachine. Volgens hem wordt het hoog tijd dat onze op cijfer- en groeifetisjisme doorgeslagen economie weer meer oog krijgt voor geschiedenis, moraal, rust, voldoening en vooral: het welzijn van de mensen.
Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel Het antwoord op de crisis komt uit
Griekenland is uitgezonden op maandag 2 september door de VPRO.
