De Arabische lente en wij

Na Oost-Europa in de jaren negentig lijkt nu ook de Arabische wereld af te willen rekenen met oude politiek. Hoewel de uitkomst nog onduidelijk is en de omstandigheden per land verschillen, lijkt de wens tot politieke en economische hervormingen in de hele Maghreb, het Midden-Oosten en op het Arabisch schiereiland, breed gedeeld. De positie van veelal bejaarde autoritaire leiders met een lange staat van dienst staat overal onder druk. De demografisch gesproken relatief jonge bevolkingen zijn de corruptie, de armoede, de hoge voedselprijzen en de werkloosheid meer dan zat. Tegenlicht kijkt achter de verhoopte Arabische lente die we nu dagelijks op tv, radio, Twitter en Facebook kunnen volgen. 'Dit is het 1989 van de Arabische wereld en waar blijft Europa?', roept de Britse historicus Timothy Garton Ash vertwijfeld uit.' Ik moet wel hoopvol zijn, er is geen weg terug', zegt de Egyptische studente Farida Makar. 'Europa heeft niets te zeggen over de trol die religie daar in de politiek mag spelen', zo stelt de Amerikaanse historicus en arabist Eugene Rogan (The Arabs a history). 'De rol van Turkije is essentieel, dat moet Europa zich goed realiseren', zo waarschuwt de Turkse econoom Sinan Ulgen. 'Europa heeft snel een totaal nieuwe strategie nodig ten aanzien van z'n zuiderburen', zo betoogt beleidsadviseur Rosa Balfour. 'Maar tegelijkertijd politiek én economisch hervormen: dat is hét grote dilemma!', zegt politicoloog en Egypte-kenner Eberhard Kienle. Wat kan Europa doen? En wat zouden we moéten doen? En vooral: hoe groot is de kans dat we dat ook gaan doen. Programmamaker Chris Kijne gaat te rade bij experts aan beide zijden van mare nostrum.

Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel De Arabische lente en wij is uitgezonden op maandag 2 mei door de VPRO.