Agenda 2011: De pioniers

Documentaire van Jos de Putter, Marijntje Denters, William de Bruijn. De economie flink in het rood, de politiek hopeloos gepolariseerd en de wereld weer ouderwets verdeeld. Hoogste tijd voor nieuwe inspiratie. Zoals elk kalenderjaar ging Tegenlicht weer op zoek naar zijn 'tijdgeestverwanten'. Om de vooruitzichten te peilen voor het jaar 2011, en daar voorbij: de decennium jaren '10. De speurtocht in de wereld van wetenschap, economie, futurologie en nieuwe media resulteerde in vier tegendraadse en vernieuwende doordenkers. Gasten: Primatoloog Frans de Waal, superinvesteerder en grondstoffengoeroe Jim Rogers, publiciste Arianna Huffington, sternatuurkundige en futurist Michio Kaku. Primatoloog Frans de Waal, directeur van het Yerkes National Primate Research Center aan de Emory University in Atlanta, vroeg zich in zijn boek Een tijd voor empathie af waarom politiek en economie inmiddels volledig op competitie gefundeerd zijn, terwijl de, menselijke, natuur toch zo doordrongen is van empathie. In het recentere De Aap uit de Mouw bekijkt hij menselijk gedrag wederom door een verfrissende biologenbril. Superinvesteerder en grondstoffengoeroe Jim Rogers ziet de wereld steeds meer worden zoals hij altijd voorspelde. Daarom is zijn laatste voorspelling uit Agenda 2009 nu wellicht actueel: 'It is going to get worse'. Jos de Putter ontmoet oude bekende Rogers in Newark, in transit tussen twee vluchten. Rogers pendelt heen en weer tussen de VS en Azië, waar het volgens hem nu allemaal aan het gebeuren is. Europa kan hij gevoeglijk overslaan, want hij voorspelde in 1999 namelijk al de val van de Euro. Want de Europese economieën zijn te divers, er is geen eenheid in de politiek en vooral: 'they are faking the numbers'. Ook publiciste Arianna Huffington, oprichtster van het gezaghebbende weblog The Huffington Post, spreekt inmiddels liever van het voormalig rijke Westen. De van oorsprong Griekse gaf haar naam aan het wereldwijd meest populaire progressieve nieuwsmedium op internet. In haar nieuwste boek Third World America: how our politicians are abandoning the middle class verwijt ze president Obama en andere Amerikaanse politici dat die partij kozen voor Wall Street, niet voor Main Street. En ze breekt een lans voor de terugkeer van de werkzame bestanddelen van de American Dream. Sternatuurkundige en futurist Michio Kaku, zoon van Japanse immigranten van eenvoudige komaf, schopte het tot professor in de theoretische fysica aan de City University in New York. Volgend jaar verschijnt zijn Physics of the Future. Daarin schetst hij een beeld van de 21e eeuw waarin het lot van de mens geleidelijk zal veranderen door toedoen van wetenschap en techniek. En alleen maar ten goede, aldus deze ultieme techno-optimist. Als het dan niet de natuur is die betere mensen van ons maakt, zal het wellicht de natuurkunde zijn. Of liever: een nog ongekende fusie tussen de natuur en de nieuwste wetenschap.

Deze uitzending van het programma Tegenlicht met de titel Agenda 2011: De pioniers is uitgezonden op maandag 10 januari door de VPRO. Te gast waren Jim Rogers en Frans de Waal.