Marcel Poorthuis en Toke Elshof

JP II
De verhoudingen tussen de katholieken en joden zijn eeuwenlang moeizaam geweest. Als gevolg van het Tweede Vaticaans Concilie verbetert die relatie. Vooral paus Johannes Paulus de tweede maakt zich sterk voor verbetering van de relatie met de Joden. Hij is de eerste paus die een bezoek brengt aan een synagoge (Rome 1986). In 2000 bezoekt hij Israël, en staat stil bij de Klaagmuur. Hij gaat ook de dialoog aan met joden en moslims, zoals tijdens een interreligieuze gebedsdienst voor de Vrede in Assisi (2002).

Benedictus XVI
Van de huidige paus Benedictus XVI is bekend dat hij tegen deze gebedsdienst was. De vraag was dan ook: gaat Benedictus verder in de lijn van zijn voorganger? De eerste tekenen zijn gunstig. In 2005 bezoekt de paus de synagoge van Keulen en maakt hij indruk met zijn bezoek in 2006 aan het concentratiekamp Auschwitz. Maar de verwarring begint in 2007 als Benedictus de Tridentijnse mis in ere herstelt, met daarin het zogenoemde Goede Vrijdag gebed, waarin wordt gebeden dat ook de joden Christus als hun Redder erkennen.

Pius X
Dan volgt op 24 januari van dit jaar de opheffing van de excommunicatie door Benedictus van 4 bisschoppen van de ultraconservatieve katholieke Pius X broederschap. Onder hen Holocaust ontkenner bisschop Williamson. De commotie is groot en de relatie van de RK Kerk met het jodendom wordt ernstig geschaad.

Marcel Poorthuis
Marcel Poorthuis, theoloog en gespecialiseerd in de relatie jodendom-christendom, vertelt in Soeterbeeck welke schade is toegebracht aan de zorgvuldig opgebouwde dialoog met het Jodendom. Volgens hem is de affaire-Williamson een humanitair dieptepunt van de Kerk.

Herstel
Wel ziet Poorthuis ook mogelijkheden om de schade te herstellen. Bijvoorbeeld als de paus een concrete stap richting het Jodendom zou willen zetten door zelf publiekelijk te verklaren dat de Pius X broederschap zich moet ontdoen van al het antisemitisme, willen zij ooit weer deel uit maken van de RK Kerk.

Toke Elshof
Andere gast in de uitzending is theologe Toke Elshof. Zij sprak met drie generaties katholieken en promoveerde op de rol van het geloof in katholieke gezinnen vroeger en nu.
“De generatie van de grootouders heeft gevaren op wat zij zelf in hun jeugd hebben meegekregen”, zo zegt Elshof, “ zij zijn altijd een beroep blijven doen op wat zij aan rituelen, symbolen, vanzelfsprekendheden hebben meegekregen”.

Geloofsoverdracht
“Maar”,vervolgt Elshof, ”nooit hebben zij geleerd te verwoorden waarin zij geloofden. En daarin ligt het probleem als je het geloof wilt overbrengen op de nieuwe generaties”. In Soeterbeeck praten we met Toke Elshof over geloofsoverdracht binnen het gezin en over de mogelijkheden die zij daarin ziet.

Deze uitzending van het programma Soeterbeeck met de titel Marcel Poorthuis en Toke Elshof is uitgezonden op dinsdag 10 februari door de RKK.