Mag de overheid opvoedcursussen verplicht stellen?

Meer dan ooit tevoren staat opvoeding hoog op de politieke agenda genoteerd. Volgens minister Rouvoet van Jeugd en Gezin is de tijd van vrijblijvendheid voorbij. Hij vindt dat, naast ouders, de overheid een grote rol heeft op het terrein van opvoeding. Door het hele land verschijnen Centra voor Jeugd en Gezin, laagdrempelige centra in de wijk, waar mensen voor opvoedadviezen terecht moeten kunnen. Daarnaast wil hij van ieder kind tussen nul en vier jaar een elektronisch dossier, waarin alle risicofactoren worden vastgelegd. Op die manier voert hij een preventief beleid. Hoe eerder er kan worden ingegrepen, des te beter, en desnoods met dwang.

Presentator Wilfred Kemp praat met Mirjam Sterk, Tweede Kamerlid voor het CDA, Herma Hemmen, expert op het gebied van opvoedcursussen en Bas Levering, hoogleraar pedagogiek, over de rol van de overheid inzake opvoeding.

Niet goedschiks, dan maar kwaadschiks
Mirjam Sterk, woordvoerder Jeugd en Gezin van het CDA, juicht deze actieve overheidskoers toe: “In een aantal gevallen kan verplichte opvoedondersteuning nodig zijn, in het belang van het kind. Daar waar ouders niet kunnen en niet willen meewerken, moet je naar middelen zoeken die verplichtend werken. Als het echt nodig is, kun je bijvoorbeeld dreigen met het stopzetten van de uitkering.”

Verplichten werkt niet
Hoogleraar pedagogiek Bas Levering is het hier niet mee eens: “In ons rechtsbestel ligt de verantwoordelijkheid voor de opvoeding onverkort bij de ouders. De overheid dient zich daarbij terughoudend op te stellen. Bovendien zal een verplichte cursus nooit z’n doel bereiken, omdat verbetering van de opvoeding een zeker mate van openheid van de ouders veronderstelt.”

De praktijk
Herma Hemmen is projectleider bij het Centrum voor Jeugd en Gezin in Emmen. Zij coördineert opvoedcursussen die gegeven worden op vrijwillige, maar ook op verplichte basis. Ouders die verplicht worden, maar dan nog niet willen meewerken, worden gekort op hun uitkering.”Meestal is het dreigement al voldoende. In de praktijk merk ik dat de meeste ouders achteraf blij zijn dat ze een cursus hebben gevolgd omdat het tot verbeteringen heeft geleid.”

Zelfvertrouwen
In het het inleidende filmpje zien we het gezin Baskal uit Nijmegen dat veel baat heeft gehad bij de opvoedingsondersteuning van Home-Start. Mevrouw Baskal werd er door het consultatiebureau op attent gemaakt dat zij hulp nodig had met de opvoeding van haar drie zoontjes. De ondersteuning heeft er met name toe geleid dat zij meer tijd neemt om met haar kinderen te spelen. Haar zelfvertrouwen als moeder is er door toegenomen.

Deze uitzending van het programma Soeterbeeck met de titel Mag de overheid opvoedcursussen verplicht stellen? is uitgezonden op dinsdag 30 september door de RKK. Te gast waren Mirjam Sterk en André Rouvoet. De presentatie was in handen van Pauline Kuijper en Wilfred Kemp.