TVblik dossier Leonard Retel Helmrich

Holland Doc :: Stand van de sterren

Thu, 17 Nov 2011 06:44:03 +0100

Indonesische, Nederlandse (RI, NL) Filmdocumentaire uit 2010 van Leonard Retel Helmrich. Het laatste deel van het drieluik over het moderne Indonesië van filmmaker Leonard Retel Helmrich. Met zijn adembenemende camerawerk brengt hij ons heel dicht bij de Indonesische samenleving. Leonard Retel Helmrich volgde gedurende twaalf jaar de Indonesische familie Sjamsudin uit de sloppenwijken van Jakarta. Het resulteerde in het drieluik Stand van de zon, Stand van de maan en Stand van de sterren. Net als in de voorgaande twee delen laat de maker ons de onderliggende patronen van het leven in Indonesië zien. Het gezin Sjamsudin is als het ware een microkosmos waarin de belangrijkste problematiek van het leven in Indonesië is terug te vinden: corruptie, conflicten tussen religies, gokverslaving, de generatiekloof en het groeiende verschil tussen arm en rijk. Grootmoeder Rumidjah, belijdend christen, is vanuit het drukke Jakarta bij haar vriendin Tumisah op het platteland gaan wonen. Haar tot moslim bekeerde zoon Bakti heeft de zorg over haar kleinkind Tari op zich genomen. Omdat het opvoeden van zijn nichtje hem zwaar valt, haalt Bakti zijn moeder terug naar de stad. Tari komt via school in aanraking met het nieuwe, rijke Indonesië, dat mijlenver af staat van haar leven in de sloppenwijk. Dat brengt haar regelmatig in conflict met de familie. Rumidjah besluit te blijven totdat haar kleindochter klaar is met de middelbare school en aan een universiteit kan gaan studeren. De familie ziet in de pientere Tari de enige mogelijkheid om hun status te verhogen en zo ooit de sloppenwijk te kunnen ontvluchten.

IDFA :: IDFA: 3 Ways of reality

Thu, 25 Nov 2010 08:17:59 +0100

Drie gesprekken, drie documentairemakers en drie werkelijkheden! Het gaat over documentaire en de werkelijkheid. Over de onvoorspelbare, weerbarstige, vaak harde en soms ontroerende werkelijkheid, maar bovenal over de liefde voor en het belang van documentaire. Daphne Bunskoek gaat in gesprek met een eigentijdse maker en praat met hem/haar naar aanleiding van thematisch gekozen scènes over documentaire, werk en leven. Twee internationaal bekende regisseurs met eigen gekozen fragmenten voeden dit gesprek of vullen het aan via het videoscherm. In de drie gesprekken wordt steeds een andere 'werkelijkheid' afgetast: de ontroerende, de confronterende en de onwaarschijnlijke werkelijkheid. In een aflevering praten drie regisseurs over scènes uit eigen werk en dat van anderen. De ontroerende werkelijkheid in een documentaire. Daphne Bunskoek praat met Jeroen Berkvens, maker van Jimmy Rosenberg, the father, the son & the talent, een van de ontroerendste films van de afgelopen jaren. Leonard Retel Helmrich, maker van Stand van de Sterren, de openingsfilm van het IDFA dit jaar, en de internationaal vermaarde Pirjo Honkasalo, voeden het gesprek via het projectiescherm met eigen ervaringen en fragmenten als het gaat over ontroering in documentaire. Pirjo Honkasalo is dit jaar hoofdgast van het IDFA en heeft de IDFA top tien samengesteld. Beelden onder meer uit: Jimmy Rosenberg, Stand van de Sterren, 3 Rooms of Melancholia en Werner Herzog's Lessons of Darkness en Visconti's The Earth Trembles.

Presentatie: Daphne Bunskoek.

Holland Doc :: IDFA op 24: De winnaars

Sun, 21 Nov 2010 21:50:54 +0100

Voor het documentairekanaal Holland Doc 24 is IDFA hét belangrijkste evenement van het jaar. Daarom aandacht voor films die prijzen gewonnen hebben op IDFA en andere belangrijke filmfestivals. Met om 14.00 uur: IDFA Media Talks (VPRO). Dagelijkse talkshow vanaf het IDFA met Daphne Bunskoek, waarin onder meer een interview met Leonard Retel Helmrich, maker Stand van de maan. 14.15 uur: Stand van de maan (HUMAN, 2004). In Stand van de maan laat Leonard Retel Helmrich ons de veranderingen in Indonesië zien door de ogen van de familie Sjamsudin. Rumidjah is een christelijke vrouw in het sterk Islamitisch georiënteerde Jakarta. Ze wil weg uit de hectische stad en terugkeren naar haar geboortedorp, om daar haar oude dag door te brengen. Dat betekent echter wel dat ze haar kleindochter Tari moet achterlaten in de stad. Het leven van Rumidjah wordt er niet makkelijker op als haar zoon Bakti zich tot de Islam bekeert om te kunnen trouwen. Stand van de maan won onder andere de belangrijkste prijzen op het IDFA filmfestival en het Sundance Film Festival, opgericht door acteur Robert Redford.

Holland Doc :: Jadwiga's laatste reis

Mon, 7 Jan 2008 23:34:19 +0100

De documentaire Jadwiga’s laatste reis vertelt het levensverhaal van de Poolse Jadwiga Kubis wier leven in het teken staat van overleven. Ze is een vrouw die haar geliefde Polen noodgedwongen moest verlaten en zo geografisch en persoonlijk ontheemd is geraakt. Armoede, orthodox katholicisme, nazisme en communisme hebben haar opgejaagd als een wild dier door Polen, Duitsland, Engeland en uiteindelijk in Nederland doen belanden. Jadwiga’s levensverhaal toont de recente Poolse geschiedenis in het klein en gaat over migratie, heimwee, ouderdom en eenzaamheid.

In een kleine flat in Breda loopt een oude vrouw, omringd door talloze spullen, zoekend naar herinneringen. De 84-jarige Jadwiga Kubis maakt zich op voor haar reis naar Warschau. Druppelsgewijs verplaatst ze haar persoonlijke bezittingen en huisraad naar haar geboortestad. De stad waar haar geliefde moeder begraven ligt, die ondanks de fysieke afstand, altijd de grote liefde in haar leven is gebleven. Hier wil ze uiteindelijk sterven en begraven worden.

Jadwiga’s levensverhaal toont de recente Poolse geschiedenis in het klein. Jadwiga deelt haar zorgvuldig gekoesterde herinneringen met iedereen die het horen wil, op straat, in de lift, in de bus. Ze vertelt haar onuitputtelijke verhalen met een groot gevoel voor drama en met oog voor bijzondere details waardoor ook onbekenden sprakeloos naar haar luisteren.

Vol humor en met de zelfspot die haar eigen is, zal ze ook in de film over de belangrijkste gebeurtenissen in haar leven vertellen. Het zijn spannende verhalen over haar Assepoester-achtige jeugd, de moeilijke oorlogsjaren in Warschau, haar vlucht uit een dwangarbeiderskamp, de strijd tegen de communistische autoriteiten, haar hilarisch verlopende tocht naar Engeland en de ontmoeting met de in Breda woonachtige oorlogsveteraan Sygmunt Kubis waar ze later mee trouwt. Vanuit Breda bereidt zij nu minutieus de hereniging met de twee grote liefdes in haar leven voor: haar moeder en haar geboortegrond.

Samenstellig: Leonard Retel Helmrich
Camera: Peter van Houten
Montage: Leonard Retel Helmrich & Ingrid Guldenaar
Producent: Hetty Naaijkens Retel Helmrich / Scarabeefilms Nederland BV

De film is tot stand gekomen met steun van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties.

Holland Doc :: Stand van de maan

Mon, 7 Jan 2008 23:34:22 +0100

Leonard Retel Helmrich keerde terug naar Indonesië voor een vervolg op 'De stand van de zon' (2002). Opnieuw geeft hij een beeld van dit enorme land aan de hand van enkele inwoners. Retel Helmrich volgt drie generaties in één familie, die allemaal op een eigen manier om proberen te gaan met de uitdagingen van het moderne leven.

Rumidjah, een 62-jarige weduwe, woont in een volksbuurt in Jakarta samen met haar zoon Bakti en haar elfjarige kleindochter Tari. Sinds de val van President Soeharto zeven jaar geleden, is Rumidjah getuige geweest van de wervelwind van politieke en sociale onrust die in haar land woedde.

Naarstig probeert de grootste godsdienst van Indonesië, de Islam, de rust en vrede onder burgers in de stad te handhaven door ze te wijzen op het strenge waarden en normen patroon van de Islam. Ook van niet-Islamitische buurtbewoners wordt verwacht dat ze zich aan de islamitische normen en waarden houden. Maar de Christelijke Rumidjah heeft meer dan genoeg van de chaos in Jakarta. Ze overweegt te verhuizen naar haar geboortedorp op het platteland, maar dit zou betekenen dat ze afscheid zou moeten nemen van haar kleindochter Tari. Voor het meisje ligt er in het kleine dorp op Midden Java geen toekomst, dat weet de ongeschoolde Rumidjah maar al te goed.

Door toenemende mechanisering is het vinden van werk aanzienlijk moeilijker geworden. Steeds minder mankracht is nodig bij het oogsten van rijst op de rijstvelden. Maar de oude Rumidjah is niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Ze put hoop uit haar geloof in God en hoopt dat haar kleindochter in de toekomst meer zal bereiken dan zijzelf en haar zoons ooit hebben bereikt.

STAND VAN DE MAAN viel verschillende keren in de prijzen. Tijdens het Sundance Festival, van de bekende acteur Robert Redford, won het de Grand Prize World Cinema Documentary 2005, na de Academy Awards (Oscars) één van de belangrijkste prijzen in Amerika. In november 2004 sleepte STAND VAN DE MAAN de Joris Ivens Award in de wacht op het IDFA in Amsterdam. Daarnaast viel het nog in de prijzen op festivals in Chicago, Turijn en München. De film kreeg eind 2005 een dubbele nominatie voor het gouden kalf en ontving de kristallen filmprijs, een bekroning voor een documentaire die meer dan 10.000 bioscoopbezoekers trekt.

Regisseur: Leonard Retel Helmrich
Productie: Scarabee Films
Lengte: 92 minuten