TVblik dossier Eise Eisinga

Het Klokhuis :: Werelderfgoed: Eise Eisinga Planetarium

Tue, 8 Oct 2024 19:05:11 +0100

Een soort reusachtige klok, die niet de tijd maar de precieze plek van de planeten aan de hemel laat zien. Het klinkt nogal ingewikkeld, maar Eise Eisinga bouwde het, zo'n 250 jaar geleden. Zijn planetarium werd Werelderfgoed en het werkt nog steeds. In de sketch probeert Mermelien iets te doen aan de spinnenangst van Ton.

Fryslân Dok :: Sterrennacht

Sat, 11 May 2024 16:10:48 +0100

Het Eise Eisinga Planetarium in Franeker is sinds 2023 UNESCO werelderfgoed. Maar hoe gaat het met het hemelse erfgoed zelf? Zien wij nog wel dezelfde sterrennacht als Eisinga in zijn tijd?

Sophie & Jeroen :: 19-9-2023

Tue, 19 Sep 2023 20:37:22 +0100

Paul de Leeuw zit aan de rechterhand van Khalid. We bespreken met Paul het nieuwe zaterdagavondprogramma Hotel Hollandia.

Bij Prinsjesdag was er één thema dat domineerde: de bestaanszekerheid. Demissionair minister Carola Schouten en journalist Hella Hueck beschouwen na.

Planetarium Eise Eisinga heeft een plekje bemachtigd op de Werelderfgoedlijst van Unesco. We vieren dit met directeur Adrie Warmenhoven en Robbert Dijkgraaf.

Tommy Wieringa vertelt over zijn nieuwe roman Nirwana.

Nederpoptrio WIES heeft dé perfecte driehoeksdynamiek van elektronica, pop en alternatieve rock en speelt een nummer van hun nieuwe album Alles Anders.

Mijn Pelgrimspad :: Franeker

Tue, 18 Sep 2018 17:46:00 +0100

Annemiek bezoekt met dominee Sytze Ypma het planetarium in Franeker. Wat zegt dit bouwwerk over onze (hedendaagse) angst? Eind 18e eeuw was er een dominee die voorspelde dat planeten op elkaar zouden botsen en de aarde zou vergaan. Iedereen was bang, maar er was één man die er anders over dacht, Eise Eisinga. In zijn woonkamer in Franeker bouwde hij een planetarium en bewees dat de planeten elkaar met rust zouden laten. De Martinikerk ligt in het hart van het oude centrum van Franeker. Vroeger was het meer een ontmoetingsplek dan een kerk. Kinderen en honden speelden er en soms was er markt. Een ding was wel hetzelfde, iedereen ging dood en werd begraven. Weliswaar op zijn eigen plek, de organist onder het orgel, de predikant bij de preekstoel, de armen buiten en de rijken mochten overal liggen, maar het liefst zo dicht mogelijk bij het altaar. De Martinikerk was ook een pelgrimskerk. Als je bijvoorbeeld dukaten doneerde of pelgrimeerde kon je in deze kerk terecht voor de zogenaamde Jacobusaflaat. Zondig de kerk in en vrij van zonden eruit.

Mijn Pelgrimspad :: Franeker

Thu, 24 Jan 2019 17:17:01 +0100

Annemiek bezoekt het planetarium in Franeker met dominee Sytze Ypma. Wat zegt dit bouwwerk over onze (hedendaagse) angst? Eind 18e eeuw was er een dominee die voorspelde dat planeten op elkaar zouden botsen en de aarde zou vergaan. Iedereen was bang, maar er was één man die er anders over dacht: Eise Eisinga. In zijn woonkamer in Franeker bouwde hij een planetarium en bewees dat de planeten elkaar met rust zouden laten. De Martinikerk ligt in het hart van het oude centrum van Franeker. Vroeger was het meer een ontmoetingsplek dan een kerk. Kinderen en honden speelden er en soms was er markt. Een ding was wel hetzelfde, iedereen ging dood en werd begraven. Weliswaar op zijn eigen plek, de organist onder het orgel, de predikant bij de preekstoel, de armen buiten en de rijken mochten overal liggen, maar het liefst zo dicht mogelijk bij het altaar. De Martinikerk was ook een pelgrimskerk. Als je bijvoorbeeld dukaten doneerde of pelgrimeerde kon je in deze kerk terecht voor de zogenaamde Jacobusaflaat. Zondig de kerk in en vrij van zonden eruit.

Tijd voor MAX :: Dalai Lama op bezoek bij Erica Terpstra

Fri, 14 Sep 2018 18:36:54 +0100

Hoog bezoek voor Erica Terpstra. Haar vriend de Dalai Lama is vandaag in Nederland aangekomen voor de opening van de tentoonstelling Het leven van Boeddha in de Nieuwe Kerk in Amsterdam en om het eerste exemplaar van Erica's kinderboek in ontvangst te nemen. Ze vertelt bij ons aan tafel hoe het was om de Dalai Lama weer te zien.

Anna Gimbrere komt ook langs in Leeuwarden. Ze heeft speciaal voor ons een kijkje genomen bij het wereldberoemde Eise Eisinga Planetarium in Franeker, onlangs uitgeroepen tot mooiste plek van Friesland. Onze wetenschapsjournalist legt uit waarom het zo'n bijzondere plek is.

En Ruben Smit schuift bij ons aan. We kennen we al van films als De Nieuwe Wildernis, over het leven in natuurgebied de Oostvaardersplassen. Nu heeft hij ook een film gemaakt over leven in de Waddenzee.

Hier zijn de van Rossems :: Franeker

Tue, 12 Jun 2018 20:48:54 +0100

Universiteitsstad Franeker heeft geen universiteit, maar toch valt er veel te leren, bijvoorbeeld wat een xylotheek is en een stins. Ook proberen de Van Rossems de regels van het kaatsspel te doorgronden. Het meest onder de indruk zijn ze echter van wolkammer Eise Eisinga, die ons hele zonnestelsel in zijn huis nabouwde.

Hier zijn de van Rossems :: Franeker

Fri, 29 Sep 2017 03:25:15 +0100

Maarten, Sis en Vincent van Rossem verkennen universiteitsstad Franeker. Er is geen universiteit, maar toch valt er veel te leren. Universiteitsstad Franeker heeft geen universiteit, maar toch valt er veel te leren. Bijvoorbeeld wat een xylotheek is. En een stins. Ook proberen de Van Rossems de regels van het kaatsspel te doorgronden. Het meest onder de indruk zijn ze echter van wolkammer Eise Eisinga, die ons hele zonnestelsel in zijn huis nabouwde.

Omrop Fryslan :: 15-12-2016

Thu, 15 Dec 2016 18:59:24 +0100

It skipfeartmuseum yn Snits. Wy Friezen hawwe in soad jild fertsjinne oan de skipfeart en we hawwe der ek in soad wille fan. Net allinne eartiids, ek no noch. Ien fan de stille skatten is in leafde Ferstoppe tusken âld papier, stof en oar guod lizze de stille skatten te wachtsjen om ûntdutsen te wurden. En krekt dát docht presintatrise Miranda Werkman. Alle tongersdeis, nei Hea, dûkt sy in museum yn op syk nei stille skatten. Sjoch no online: de stille skatten fan It Fries Scheepvaartmuseum. Oflevering 1: Museum DR888 Oflevering 2: Temapark De Spitkeet Oflevering 3: Botanyske tún De Kruidhof Oflevering 4: Kazemattemuseum Oflevering 5: Museum Joure Oflevering 6: Gemeentemuseum Het Hannemahuis Oflevering 7: Het Fries Landbouw Museum Oflevering 8: Koninklijk Eise Eisinga Planetarium Oflevering 9: Natuurmuseum Fryslân Oflevering 10: Fries Museum Oflevering 11: Keramiekmuseum Princessehof Oflevering 12: Museum Opsterlân Oflevering 13: Jopie Huismanmuseum Oflevering 14: Museum Belvedère Oflevering 15: Fries Scheepvaartmuseum Oflevering 16: Vlechtmuseum

Omrop Fryslan :: 8-12-2016

Thu, 8 Dec 2016 18:58:05 +0100

Museum Belvédère lit moderne en hjoeddeistige keunst sjen. It wurk is faak lânskiplik, de makkers komme út 'e omkriten. Ien fan de stille skatten is in Boele Bregman. En hoe Frysk is Jan Mankes e Ferstoppe tusken âld papier, stof en oar guod lizze de stille skatten te wachtsjen om ûntdutsen te wurden. En krekt dát docht presintatrise Miranda Werkman. Alle tongersdeis, nei Hea, dûkt sy in museum yn op syk nei stille skatten. Sjoch no online: de stille skatten fan Museum Opsterlân. Oflevering 1: Museum DR888 Oflevering 2: Temapark De Spitkeet Oflevering 3: Botanyske tún De Kruidhof Oflevering 4: Kazemattemuseum Oflevering 5: Museum Joure Oflevering 6: Gemeentemuseum Het Hannemahuis Oflevering 7: Het Fries Landbouw Museum Oflevering 8: Koninklijk Eise Eisinga Planetarium Oflevering 9: Natuurmuseum Fryslân Oflevering 10: Fries Museum Oflevering 11: Keramiekmuseum Princessehof Oflevering 12: Museum Opsterlân Oflevering 13: Jopie Huismanmuseum Oflevering 14: Museum Belvedère Oflevering 15: Fries Scheepvaartmuseum Oflevering 16: Vlechtmuseum

Omrop Fryslan :: 1-12-2016

Thu, 1 Dec 2016 18:57:17 +0100

Ek al skilderet hy allinne de skuon, je fiele it libbensferhaal fan dyjinge dy’t se oan hie. It hiele gewoane makke hy bysûnder. Jopie Huisman. Soan Pepy Huisman kin der prachtich oer fertelle. Hy Ferstoppe tusken âld papier, stof en oar guod lizze de stille skatten te wachtsjen om ûntdutsen te wurden. En krekt dát docht presintatrise Miranda Werkman. Alle tongersdeis, nei Hea, dûkt sy in museum yn op syk nei stille skatten. Oflevering 1: Museum DR888 Oflevering 2: Temapark De Spitkeet Oflevering 3: Botanyske tún De Kruidhof Oflevering 4: Kazemattemuseum Oflevering 5: Museum Joure Oflevering 6: Gemeentemuseum Het Hannemahuis Oflevering 7: Het Fries Landbouw Museum Oflevering 8: Koninklijk Eise Eisinga Planetarium Oflevering 9: Natuurmuseum Fryslân Oflevering 10: Fries Museum Oflevering 11: Keramiekmuseum Princessehof Oflevering 12: Museum Opsterland Oflevering 13: Jopie Huismanmuseum Oflevering 14: Museum Opsterland Oflevering 15: Museum Belvédère Oflevering 16: Skipfeartmuseum Oflevering 17: Vlechtmuseum Sjoch no online: de stille skatten fan it Keramiekmuseum Princessehof yn Ljouwert

Het Klokhuis :: Canon - Eise Eisinga

Wed, 24 Aug 2016 19:10:12 +0100

Informatief magazine voor kinderen van 9-12 jaar en hun meekijkende ouders. Het planetarium van Eise Eisinga in Franeker is het grootse en oudste werkende planetarium ter wereld. Eise Eisinga heeft er zeven jaar over gedaan om deze 'mini-hemel' op schaal na te bouwen op het plafond van zijn woonkamer! Waarom bouwt iemand een planetarium in zijn woonkamer en hoe is het hem gelukt om zo'n enorm bouwwerk te maken? In deze aflevering gaat Bart op zoek naar het geheim van de werking van het planetarium van Eise Eisinga. En hij ontdekt dat het planetarium na meer dan 230 jaar nog steeds werkt.

Het Klokhuis :: Eise Eisinga

Wed, 25 Jun 2014 19:31:23 +0100

Het planetarium van Eise Eisinga in Franeker is het grootse en oudste werkende planetarium ter wereld. Eise Eisinga heeft er zeven jaar over gedaan om deze 'mini-hemel' op schaal na te bouwen.

Geloven op 2 :: Aflevering 4 - Franeker

Thu, 21 Feb 2013 17:46:38 +0100

Kleine kinderen, oude mensen met wandelstokken. Syrische gezinnen die naar Libanon vluchten, doen dat vaak met hun hele familie. Moe van het geweld en bang in hun eigen land, zoeken ze er een veilige verblijfplaats, drinkwater en voedsel. Arjan Lock zoekt de Syrische vluchtelingen op in de Bekaa-vallei.

En we volgen de dierenartsen in Franeker. Gisteren zagen we hoe Gert en Nannie werden opgeroepen voor een spoedgeval. Een kalverende koe heeft een 'slag in het lief'. Dat betekent dat de baarmoeder verdraaid is en het kalf er niet uit kan. Komt het goed?

Geloven op 2 :: Aflevering 3 Franeker

Wed, 20 Feb 2013 18:00:37 +0100

In de 'Week Van' kijken we mee over de schouders van de dierenartsen van Franeker. Hond Paco heeft plastic stokjes in zijn braaksel. Omdat er niets te zien is op de rontgenfoto, gaat Paco onder het mes. Het is een noodzakelijke operatie omdat Paco al dagen niet wil eten. Maar hoe Anneke ook tast en wroet, ze kan nog niets vinden. Komt dit goed?

En we bezoeken het oudste - nog werkende - Planetarium ter wereld... in Franeker! 231 jaar geleden bouwde Eise Eisinga het planetarium om te bewijzen dat de wereld niet zou vergaan. We duiken in de historie van het Franeker planetarium met Adrie Warmenhoven.

Geloven op 2 :: Aflevering 2 - Franeker

Tue, 19 Feb 2013 17:52:40 +0100

Hersenchirurg Lucy Hernandez verstrekt gratis en vrijwillig gecompliceerde operaties en medische hulp aan arme mensen in Mexico. Het is haar levenswerk en ziet het als haar roeping van God.

Maar ze loop met dit werk veel gevaar: ze wordt bedreigd en aangevallen door Mexicaanse drugskartels, en in elkaar geslagen door drugsverslaafden. Waar haalt ze haar passie, moed en doorzettingsvermogen vandaan?

En we ontmoeten vandaag Tjibbele. Voor Tjibbele is de Friese taal een groot deel van zijn identiteit en ziet het behoud van de Friese taal als een roeping. Want: de taal is een gave van God voor de Friezen.

En de dierenartsen in Franeker: Gert Hegge geeft als chef de Clinique leiding aan een team jonge artsen. Gert's eerste patiënt is hond Paco.

Paco heeft last van zijn buik en wil niets meer eten. Komt dit goed?

Geloven op 2 :: EO Metterdaad

Mon, 18 Feb 2013 09:35:40 +0100

Geloven op 2 :: Aflevering 1 - Franeker

Mon, 18 Feb 2013 17:22:44 +0100

Vandaag ontmoeten we Frank Altena. Hij leeft al veertig jaar met de ziekte van Crohn. Toch ziet hij zijn ziekte niet als last. Zonder deze ziekte was ik niet geweest wie ik nu ben. En dat blijkt: negentien jaar geleden besluit Frank het roer volledig om te gooien. Hij stopt met zijn stressvolle verantwoordelijke baan en begint samen met Jeannet een Italiaans restaurant in het centrum van Franeker. En we nemen deze week telkens een kijkje bij dierenartsenpraktijk Franeker.

Het Klokhuis :: Canon - Eise Eisinga

Thu, 22 Dec 2011 20:15:33 +0100

Het planetarium van Eise Eisinga in Franeker is het grootse en oudste werkende planetarium ter wereld. Eise Eisinga heeft er zeven jaar over gedaan om deze 'mini-hemel' op schaal na te bouwen op het plafond van zijn woonkamer. Waarom bouwt iemand een planetarium in zijn woonkamer en hoe is het hem gelukt om zo'n enorme bouwwerk te maken? Bart gaat op zoek naar het geheim van de werking van het planetarium van Eise Eisinga. En hij ontdekt dat het planetarium na meer dan 230 jaar nog steeds werkt.

Kaaskoppen & Waterlanders :: Aflevering 3

Thu, 28 Feb 2008 10:18:05 +0100

In de Gouden Eeuw wil iedereen ineens de wereld in huis: in een atlas wel te verstaan.
Een compleet overzicht van de hele wereld bestaat nog niet. Drukker en cartograaf Willem Blaeu uit Amsterdam ziet een gat in de markt en zet alles op alles om als eerste een atlas uit te brengen. Hij gebruikt kaarten en informatie van Hollandse zeelieden die de wereldzeeën bevaren hebben, zoals Willem Barentsz. Deze was op zoek gegaan naar een route naar China via de Noordpool maar liep in de buurt van Nova Zembla vast in het ijs. Hij overleefde de reis niet. Als aandenken aan deze held tekent Blaeu later in zijn Atlas Major het "Behouden Huys" op de kaart van Nova Zembla.

In 1774 is heel Friesland in rep en roer. De dominee van Bozum beweert dat planeten op elkaar zullen botsen en de aarde zal vergaan. En als de dominee het zegt dan is het zo. "Onzin", denkt wolkammer Eise Eisinga en bouwt in zijn eigen huis in Franeker het complete zonnestelsel op schaal na. Voor het eerst kan iedereen nu zien hoe de hemellichamen zich bewegen ten opzichte van elkaar en dat ze helemaal niet op elkaar kunnen botsen. Dus: eerst zien, dan geloven, dat is eigenlijk de boodschap van Eise Eisinga. Zijn Planetarium brengt hem roem, maar ook veel ellende, want als bekende burger raakt hij verwikkeld in een politiek machtsconflict. Hij vlucht naar Duitsland en moet zijn Planetarium voor onbepaalde tijd achterlaten...

Willem Wever :: 28-1-2007

Mon, 7 Jan 2008 19:27:13 +0100

In deze aflevering gaat Jetske naar Burgers Zoo om erachter te komen waarom panters ook wel sluipmoordenaars worden genoemd.Met Ben gaat Jetske naar Eindhoven, de lichtstad, om daar uit te vinden wat het het verschil is tussen een gewone gloeilamp en een spaarlamp. Ben is een milieu-activist en vindt het erg belangrijk dat veel mensen spaarlampen gebruiken in plaats van gewone gloeilampen. Professor Amito laat zien hoe afwasmiddel werkt. Het H.O.T. legt van alles uit over het planetarium en Eise Eisinga. Eise was als kind al heel slim en wist alles over sterren en planeten. Zeven jaar heeft hij aan het planetarium gewerkt.En natuurlijk wordt er ook weer een juf getest! Juf Marijke doorstaat de test en weet ook wel raad met de taart ;-)