TVblik dossier Chris Kijne

Nieuwsuur :: 29-1-2023

Sun, 29 Jan 2023 23:05:01 +0100

De toekomst van Philips
Het gaat niet goed met het bedrijf. Maar wat is de uitweg? Te gast: journalist Thieu Vaessen.

Ian McEwan geldt als een van de grootste Britse schrijvers
Hij is in Nederland vanwege het verschijnen van de vertaling van zijn nieuwe roman Lessen. In Carré ging de schrijver in gesprek met Chris Kijne.

NPO Doc :: NPO Doc op 2

Sun, 30 Aug 2015 15:18:33 +0100

Chris Kijne interviewt de maker en de hoofdpersoon van de documentaire 'The Only Son' uit 2013. De toekomstplannen van de Tibetaanse Pema staan onder grote druk. Net als vier van zijn vijf zussen wordt hij op jonge leeftijd naar een kindertehuis in Kathmandu gebracht. Nu, jaren later, vragen zijn traditionele ouders het onmogelijke van hem: zij willen dat hij terugkomt, met een lokaal meisje trouwt en voor het land zorgt. De verwesterde Pema studeert inmiddels in Nederland en kan zich een toekomst zonder computer en boeken niet meer voorstellen. Samen met zijn zusjes, van wie één is opgegroeid bij adoptieouders in Nederland, brengt Pema een bezoek aan het afgelegen gehucht, dat alleen na een tiendaagse voettocht door de bergen te bereiken is. Hij hoopt zijn ouders op andere gedachten te brengen. Daarnaast een gesprek met Ex-Dutchbatter Rob Zomer, die na 14 jaar besloot terug te keren naar Bosnië en zich daar te vestigen. Wat zijn zijn beweegredenen? Is het schuldgevoel, wil hij de gebeurtenissen van destijds verwerken, of is het de mooie omgeving van Srebrenica die hem terug doet keren?

NPO Doc :: De man met 100 kinderen

Sat, 22 Aug 2015 15:21:55 +0100

Chris Kijne blikt terug op de documentaire 'De man met 100 kinderen' over zaaddonor Ed Houben, samen met regisseur Vuk Janic en de hoofdpersoon. Houben heeft op het moment van filmen bijna tachtig kinderen. Wat drijft hem?

NPO Doc :: X jaar na dato: Foute vrienden/Schelden voor je helden

Sun, 9 Aug 2015 15:30:41 +0100

Chris Kijne blikt met regisseur Roy Dames en hoofdpersonen Jantje 'van Amsterdam' en 'Rooie' Jos terug op de spraakmakende documentaire uit 2009: Foute Vrienden. En in 'Projext X: Schelden voor je helden' tart Marthe Naber-Heuer het documentairegebod van Karin Junger: 'Streef niet naar technische perfectie en gepolijste esthetiek'.

NPO Doc :: X jaar na dato: Thuisfront

Sat, 8 Aug 2015 15:28:42 +0100

Chris Kijne blikt met regisseuse Eline Flipse en een van de hoofdpersonen terug op de documentaire 'Thuisfront' over familieleden van militairen die deelnamen aan de ISAF-missie in Afghanistan. En in 'Credits' kiezen gastcuratoren eigen werk en dat van vakbroeders. Muzikant Louis Ter Burg praat met Daphne Bunskoek over de muziek die hij componeerde voor de documentaire 'Dauw'.

NPO Doc :: De kleine oorlog van boer Kok / Vir 'n glasie wyn

Sun, 2 Aug 2015 15:52:28 +0100

Chris Kijne blikt met regisseurs Huib Schoonhoven en Karen Kuiper en hoofdpersonen Herman en Martha Kok terug op de spraakmakende documentaire 'De kleine oorlog van boer Kok'. Daarnaast legt Emma Lesuis in 'Makers van morgen: Vir 'n glasie wyn' in de Zuid-Afrikaanse wijnstreek Stellenbosch de troosteloze wereld van armoede en alcoholisme vast, die schuilgaat achter de zo gevierde Zuid-Afrikaanse wijnen.

NPO Doc :: Nestblijvers

Sat, 1 Aug 2015 15:23:30 +0100

Drie mensen die altijd in hun ouderlijk huis zijn blijven wonen. Chris Kijne spreekt met de makers van de documentaire en één van de hoofdpersonages. Tenslotte praat Daphne Bunskoek in 'De vrouwelijke blik' met regisseuse Sunny Bergman over 'de vrouw in de documentaire'.

NPO Doc :: Parts of a Family

Sat, 25 Jul 2015 15:12:54 +0100

'Parts of a Family' is een ongemakkelijke film over de ouders van regisseur Diego Gutierrez. Het is het bitterzoete verhaal van twee geliefden die totaal uit elkaar zijn gegroeid. Aansluitend een interview van Chris Kijne met Diego. En in 'Makers van morgen: Ed's Smulpaleis' ontmoeten we Ed en zijn supermarkt op wielen. Voor veel bewoners van Amsterdam-Noord is hij onmisbaar, voor hun dagelijkse pakje shag, maar vooral vanwege de sociale contacten.

NPO Doc :: Zondag om 13:00

Sun, 19 Jul 2015 15:18:37 +0100

In 'X jaar na dato: Dagboek van een VN-diplomaat' blikt Chris Kijne samen met Jan Pronk en regisseuse Shuchen Tan terug op deze documentaire. En in 'Makers van morgen: Psychose!' vertellen ervaringsdeskundigen over hun psychose, de wanen en de impact ervan op hun omgeving.

NPO Doc :: X jaar na dato: Villa Vluchteling

Sun, 12 Jul 2015 15:46:25 +0100

In 'X jaar na dato: Villa Vluchteling' blikt Chris Kijne met de makers Margot Verkaik en Nousjka Thomas terug op deze documentaire uit 2005, waarin Margot met haar man en kinderen als gastgezin fungeert voor de Angolese asielzoeker Santana. Tenslotte 'De Eyeopener'. Hierin gaat Sarina in gesprek met televisiemakers over documentaires die hen beïnvloed hebben. Met Dimitri Verhulst praat ze over zijn reeks 'Striptease', waarvan aansluitend een compilatie wordt uitgezonden op NPOdoc.

NPO Doc :: Uitgelicht

Sun, 5 Jul 2015 15:40:59 +0100

Buitenhof :: Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa

Sun, 18 Aug 2013 13:27:40 +0100

Buitenhof begint het nieuwe seizoen met een lang gesprek met de Peruviaanse schrijver Mario Vargas Llosa, winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur.

Vargas Llosa heeft een leven lang geëngageerd geschreven, als journalist, essayist en romancier. Onder zijn bekendste werken zitten niet alleen romans als ‘De stad en de honden’ (1963) en ‘Het ongrijpbare meisje’ (2006) maar ook autobiografisch werk als ‘De vis in het water’ (1993) over Vargas Llosa’s gooi naar het Peruviaanse presidentschap.

In 2010 mocht hij de Nobelprijs voor Literatuur ontvangen. Het juryrapport vermeldde dat deze eer hem toekwam wegens: “de manier waarop hij machtsstructuren in kaart brengt en zijn scherpzinnige beelden van het verzet, de opstandigheid en de nederlaag van het individu.”

Chris Kijne spreekt met Mario Vargas Llosa over zijn werk, engagement en het verdwijnen van hogere cultuur.

Gesprek op 2 :: Dan Ariely

Mon, 3 Dec 2012 07:00:39 +0100

Dan Ariely
Het wetenschappelijke bewijs liegt er niet om: eerlijke mensen bestaan niet. We liegen iedere dag, maar net zo veel als ons zelfbeeld ons toe staat. Want een leugenaar willen we eigenlijk niet zijn. Liegen is zinvol, zolang we onszelf als sympathieke en leuke mensen kunnen blijven beschouwen. Zonder dat we het doorhebben balanceren we voortdurend op een randje tussen waarheid en bedrog. De wereldberoemde Amerikaanse psycholoog Dan Ariely spreekt met Chris Kijne over onze ingebakken neiging om niet helemaal de waarheid te spreken.

Mouaz al-Khatib nieuwe leider Syrische oppositie
Een jaar geleden was de Syrische activist en denker Mouaz al-Khatib in Nederland om steun te zoeken voor de strijd van het Syrische volk tegen de kogels en tanks van het regime. Deze week werd hij benoemd tot leider van de verenigde Syrische oppositie. In Gesprek op 2 sprak hij met Chris Kijne over de zorgwekkende situatie in zijn land, de drang naar vrijheid van de Syrische bevolking en zijn grote ideaal: een Islamitische staat die ook de rechten van minderheden respecteert.

Gesprek op 2 :: Kevin Dutton

Mon, 19 Nov 2012 07:01:36 +0100

Kevin Dutton: 'Wat kunnen we leren van psychopaten?'
Psychopaten zijn meedogenloos, kennen geen angst en hebben geen geweten. Ze roepen associaties op met seriemoordenaars, verkrachters en andere figuren die we liever niet tegenkomen in een donker steegje. En toch kunnen we wat van ze leren. Dat schrijft de Britse pycholoog Kevin Dutton in zijn nieuwe boek 'De lessen van de psychopaat'. Hoe herkennen we een psychopaat en wat is het verschil tussen Hannibal Lecter, James Bond en die vervelende collega op werk? Kevin Dutton spreekt daarover met Daphne Bunskoek in Gesprek op 2.

Mouaz al-Khatib nieuwe leider Syrische oppositie
Een jaar geleden was de Syrische activist en denker Mouaz al-Khatib in Nederland om steun te zoeken voor de strijd van het Syrische volk tegen de kogels en tanks van het regime. Deze week werd hij benoemd tot leider van de verenigde Syrische oppositie. In Gesprek op 2 sprak hij met Chris Kijne over de zorgwekkende situatie in zijn land, de drang naar vrijheid van de Syrische bevolking en zijn grote ideaal: een Islamitische staat die ook de rechten van minderheden respecteert.

Gesprek op 2 :: Saskia Sassen

Mon, 12 Nov 2012 07:00:46 +0100

Sociologe Saskia Sassen verkreeg wereldfaam met haar onderzoek naar globalisering, migratie en wereldsteden. Sassen werd in Nederland geboren, maar groeide op in Argentinië en Italië, studeerde ook in Frankrijk en Amerika. Ze bekleedt posities aan universiteiten in Chicago, New York en Londen en woont ook afwisselend in die steden. Behalve één van de meest invloedrijke denkers is ze ook een van de meest geglobaliseerde personen van onze tijd. Chris Kijne spreekt met haar over de gevolgen van globalisering, sociale uitsluiting en de betekenis van democratie.

Gesprek op 2 :: Charles Kenny

Mon, 24 Sep 2012 07:01:03 +0100

Het gaat beter met de wereld dan ooit tevoren. Sterker nog; morgen zal het nog beter gaan dan vandaag. Er is minder honger, minder kindsterfte, minder armoede, betere medische zorg en nog nooit gingen zoveel meisjes naar school. Ook in landen zonder economische groei kan het leven toch verbeteren. Daarover schreef Charles Kenny, econoom bij de Wereldbank, het boek ‘Getting Better’. Chris Kijne spreekt met de auteur over het succes van ontwikkelingshulp, ongegrond pessimisme en een lesje in dankbaarheid.

Gesprek op 2 :: Andrew Feinstein

Mon, 26 Mar 2012 08:13:52 +0100

Het op een na oudste beroep van de wereld: wapenhandel. Daarover praat Chris Kijne met Andrew Feinstein, journalist en activist. Toen hij als parlementariër voor het ANC in Zuid-Afrika een corrupte wapendeal wilde onderzoeken, werd hij uit de partij gezet. Sindsdien volgt hij nauwgezet de internationale wapenhandel, waarin Nederland een belangrijke rol speelt. Wij staan in de top 10 van grootste handelaren ter wereld. Hoe corrupt zijn we en wat zijn de gevolgen van onze rol in wapenhandel?

Gesprek op 2 :: Gary Barker

Mon, 19 Mar 2012 16:14:04 +0100

Daphne Bunskoek praat met de Amerikaanse Gary Barker over De Man. Barker wordt gezien als hèt gezicht van de groeiende mondiale mannenbeweging. Hoe maak je van machomannen betrokken vaders en verzorgers? Wat doet werkloosheid met de mannelijke identiteit? En wat zijn de maatschappelijke oorzaken van geweld tegen vrouwen? Kortom: Wat betekent het tegenwoordig om man te zijn?

Gesprek op 2 :: Caitlin Moran

Mon, 12 Mar 2012 07:01:06 +0100

Vrouw zijn, hoe doe je dat? De Engelse Caitlin Moran schreef er het gelijknamige boek 'How to be a woman' over. In dit vurige betoog zet de veelvuldig bekroonde columniste van The Times met enorm veel humor, zelfspot en een haarscherpe stijl, het hedendaagse feminisme uiteen. Moran veranderde van een onzekere, onwetende tiener in een ‘militante feministe'. Haar missie: het feminisme weer cool maken. In Gesprek op 2 spreekt Chris Kijne met Caitlin Moran over de vrouw in de breedste zin van het woord. Hoe moet je een vrouw zijn, en belangrijk nog, hoe word je er een?

Gesprek op 2 :: David van Reybrouck

Mon, 5 Mar 2012 07:01:11 +0100

Paul Rosenmöller praat met schrijver, cultuurhistoricus en hoogleraar David van Reybrouck over zijn werk, populisme en falende democratieën wereldwijd. De Belg veroverde de harten met zijn meesterlijke boek ‘Congo’, de oude Belgische kolonie. Maar eerder schopte hij tegen schenen met zijn ‘Pleidooi voor populisme.’ En nu is hij al weer een jaar bezig de Westerse democratie nieuw leven in te blazen. Want dat is volgens hem hard nodig. Wat moet er gebeuren?

Gesprek op 2 :: Antoine de Kom

Mon, 27 Feb 2012 07:02:00 +0100

Antoine de Kom is forensisch psychiater en onderzocht jarenlang bij het Pieter Baan Centrum verdachten van ernstige delicten. "Er is maar één ding boeiender dan misdaad: het begrijpen van de dader”. De Kom schreef een boek ‘Het misdadige brein’ waarin hij fictieve gesprekken voert met historische misdadigers als Mugabe, Hamlet, Eichmann en Bin Laden. Hij doet uit de doeken hoe een psychiater een verdachte beschrijft, tot een diagnose komt en motieven blootlegt. In Gesprek op 2 met Chris Kijne laat hij zijn licht schijnen op actuele zaken zoals die van Tristan van der V. en Anders Breivik. Wat beweegt dat soort mensen en wanneer is iemand gestoord?

Gesprek op 2 :: Tim Jackson

Mon, 20 Feb 2012 07:02:05 +0100

Daphne Bunskoek praat met de Britse hoogleraar Duurzame Ontwikkeling Tim Jackson over het dilemma van economische groei. Behoud van welvaart, zonder economische groei. Kan dat? Tim Jackson vindt van wel. Sterker nog, hij vindt dat het moet. Want als we maar blijven groeien is het binnenkort afgelopen met moeder aarde. Een somber verhaal, of toch niet?

Gesprek op 2 :: Paul de Beer

Mon, 13 Feb 2012 07:01:54 +0100

Paul de Beer is de enige vakbondsprofessor die ons land kent. Paul Rosenmöller praat met hem over de verdeeldheid in de vakbeweging, de invloed van de crisis en globalisering op de arbeidsmarkt en het dalende ledenaantal van de vakbond. Zowel FNV als CNV kampen met verdeeldheid en vergrijzing. Waarom zitten de bonden in het defensief en wat zijn de gevolgen? Kan de wetenschap redding brengen?

Gesprek op 2 :: Maurice Glasman

Mon, 6 Feb 2012 07:01:59 +0100

Maurice Glasman, Labour’s spraakmakende partijideoloog spreekt met Chris Kijne over 'Blue Labour'; een nieuw soort Sociaaldemocratie die teruggrijpt op oude waarden als gemeenschap, familie, geloof en vaderlandsliefde. Conservatief, reactionair of juist een briljant idee waar Nederland van kan leren?

Gesprek op 2 :: Joumana Haddad

Mon, 30 Jan 2012 07:32:48 +0100

Daphne Bunskoek praat met de vrijgevochten Libanese journaliste en dichter Joumana Haddad. Haddad publiceert seksueel getinte gedichten en geeft een erotische glossy uit in het Arabisch. Onlangs verscheen er ook een essay van haar hand waarin ze vurig korte metten maakt met het achterhaalde beeld dat er van Arabische vrouwen bestaat. In dit autobiografische verhaal breekt ze een lans voor de seksuele bevrijding van de Arabische vrouw - maar veroordeelt ze ook westerse clichébeelden. Sommigen noemen haar de meest gehate vrouw van Libanon, anderen zien haar als een sexy feministe die met haar constructieve woede taboes doorbreekt.

Gesprek op 2 :: Rik Torfs

Mon, 23 Jan 2012 00:18:35 +0100

Paul Rosenmöller praat met de Vlaamse hoogleraar kerkelijk recht Rik Torfs over het seksueel misbruik in de kerk. Komt het misbruik door het celibaat of speelt er (nog) iets anders? Torfs hekelt de doofpotcultuur in de katholieke kerk waar tienduizenden kinderen zijn misbruikt. Ook veroordeelt hij het populisme in de politiek inclusief de gedoogrol van de PVV.

Gesprek op 2 :: Barry Schwartz

Mon, 16 Jan 2012 07:01:02 +0100

Daphne Bunskoek praat met de Amerikaanse psycholoog Barry Schwartz over het spinnenweb aan regels waarin ons dagelijks leven gevangen zit. Steeds meer regels en wetten, het is volgens Schwartz een hele logische reactie als er dingen misgaan, maar of het helpt, valt sterk te betwijfelen.

Gesprek op 2 :: 6-11-2011

Mon, 7 Nov 2011 07:02:06 +0100

Mouaz Al-Khatib
Chris Kijne praat met de Syrische vredesactivist Mouaz al Khatib. Hij is Islamitisch voorganger en werd onlangs nog opgepakt voor zijn deelname aan de protesten tegen het regime. Al Khatib is nu in Nederland om steun te zoeken voor de geweldloze strijd van het Syrische volk tegen de kogels en tanks van het regime. Met Chris Kijne praat hij over de revolutie en zijn grote ideaal: een Islamitische staat die ook de rechten van minderheden respecteert. Mouaz al Khatib is in Nederland op uitnodiging van IKV/PaxChristi.

Gesprek op 2 :: 23-10-2011

Mon, 24 Oct 2011 07:01:21 +0100

Jaap Smit
Hoe belandt een legerdominee via diverse omzwervingen op de stoel van voorzitter van het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV)? En hoe wordt de sterk vergrijzende vakbeweging weer aantrekkelijk voor jongeren? Paul Rosenmöller spreekt met CNV voorzitter Jaap Smit. Ook wel ‘het vleesgeworden poldermodel’ genoemd.

Gesprek op 2 :: Lydia Cacho

Mon, 3 Oct 2011 06:59:37 +0100

Waarom is er meer seksuele slavernij dan ooit? Wat is er mis met de mannen? En wat heeft het feminisme daarmee te maken? Chris Kijne spreekt deze week met de Mexicaanse journaliste Lydia Cacho. Ze schreef hierover het boek ‘Slavinnen van de macht. Het wereldwijde netwerk van vrouwenhandel en kindslavernij.’ Met gevaar voor eigen leven interviewde ze handelaars, kwam ze een kinderbordeel binnen in Tokio en interviewde ze vele jonge meisjes en vrouwen die jarenlang werden misbruikt en verkracht.

Gesprek op 2 :: 11-9-2011

Mon, 12 Sep 2011 07:01:11 +0100

Tarek Osman
In de eerste aflevering van Gesprek op 2 praat Chris Keijne met Egypte-expert Tarek Osman over de gevolgen die de aanslagen van 9/11 – exact tien jaar geleden -- voor de Islamitische wereld hebben gehad.

Tarek Osman (1975) is geboren en getogen in Egypte en studeerde economie aan de American University in Cairo en de Bocconi Universiteit in Milaan. Hij woont afwisselend in Cairo en Londen en schrijft over de ontwikkelingen in Egypte in ondermeer The Financial Times, The Independent, The Guardian en The Economist en voor internetfora. Hij geeft regelmatig commentaar voor CNN, BBC en Al Jazeera. Osman was ook bij de protesten in Cairo die leidden tot de val van president Mubarak.

Osman houdt op 14 september de 32e Globaliseringslezing. Van zijn hand verschijnt eind augustus het boek ‘Egypte, een geschiedenis van Nasser tot na Mubarak’ Uitgeverij Bulaaq). Hij beschrijft wat er gebeurde met dit grootste en belangrijkste Arabische land sinds Nasser in 1952 de macht overnam. Hij analyseert de ontwikkeling van het Arabisch nationalisme en de radicale islam en gaat in op de gespannen relatie tussen moslims en kopten.

Tegenlicht :: De Arabische lente en wij

Tue, 3 May 2011 07:44:07 +0100

Na Oost-Europa in de jaren negentig lijkt nu ook de Arabische wereld af te willen rekenen met oude politiek. Hoewel de uitkomst nog onduidelijk is en de omstandigheden per land verschillen, lijkt de wens tot politieke en economische hervormingen in de hele Maghreb, het Midden-Oosten en op het Arabisch schiereiland, breed gedeeld. De positie van veelal bejaarde autoritaire leiders met een lange staat van dienst staat overal onder druk. De demografisch gesproken relatief jonge bevolkingen zijn de corruptie, de armoede, de hoge voedselprijzen en de werkloosheid meer dan zat. Tegenlicht kijkt achter de verhoopte Arabische lente die we nu dagelijks op tv, radio, Twitter en Facebook kunnen volgen. 'Dit is het 1989 van de Arabische wereld en waar blijft Europa?', roept de Britse historicus Timothy Garton Ash vertwijfeld uit.' Ik moet wel hoopvol zijn, er is geen weg terug', zegt de Egyptische studente Farida Makar. 'Europa heeft niets te zeggen over de trol die religie daar in de politiek mag spelen', zo stelt de Amerikaanse historicus en arabist Eugene Rogan (The Arabs a history). 'De rol van Turkije is essentieel, dat moet Europa zich goed realiseren', zo waarschuwt de Turkse econoom Sinan Ulgen. 'Europa heeft snel een totaal nieuwe strategie nodig ten aanzien van z'n zuiderburen', zo betoogt beleidsadviseur Rosa Balfour. 'Maar tegelijkertijd politiek én economisch hervormen: dat is hét grote dilemma!', zegt politicoloog en Egypte-kenner Eberhard Kienle. Wat kan Europa doen? En wat zouden we moéten doen? En vooral: hoe groot is de kans dat we dat ook gaan doen. Programmamaker Chris Kijne gaat te rade bij experts aan beide zijden van mare nostrum.

Holland Doc :: Jan Blokker

Fri, 17 Dec 2010 07:02:04 +0100

Journalist, historicus, schrijver en columnist Jan Blokker neemt ons, op zijn eigen relativerende wijze, mee door zestig jaar journalistiek Nederland. Chris Kijne, Stan van Engelen, Maarten Schmidt & Thomas Doebele hebben Jan de laatste twee jaar voor zijn dood met zekere regelmaat thuis bezocht. Aan zijn werktafel, omringd door boeken, vertelt Jan over het vrijzinnig-liberaal milieu waarin hij begin jaren dertig opgroeide, over de oorlog en zijn eerste baan als verslaggever op de kunstredactie van het Parool in 1952. Hij zette zijn journalistieke carrière voort bij het geruchtmakende, satirische tv-programma 'Zo is het toevallig ook nog 's een keer'.

Gesprek op 2

Mon, 6 Dec 2010 08:14:05 +0100

Daphne Bunskoek, Chris Kijne en Paul Rosenmöller presenteren om beurten het tv-programma Gesprek op 2. Het gesprek dat zij met hun gast voeren haakt aan bij de actualiteit, maar gaat verder dan de waan van de dag. De gasten in Gesprek op 2 komen uit binnen- en buitenland en uit verschillende hoeken van de samenleving.

Tegenlicht :: Krimpen aan de Maas

Tue, 30 Nov 2010 07:03:36 +0100

Documentaire. Als in 2050 driekwart van de wereldbevolking in steden en 'megaregio's' woont, als de wereld steeds meer stad wordt, welk lot wacht dan de gebieden buiten de Randstad, en dan vooral de 'buitengebieden' aan de randen van het land? Onder het thema 'Nederland op de tekentafel' neemt Tegenlicht intrek in Zuid-Limburg en gaat op zoek naar de kracht van de regio. Een registratie van de botsing tussen droom en daad in de snelst krimpende regio in Nederland: Zuid-Limburg. In gesprek met architecten, bestuurders en demografen, maar vooral ook met de bewoners van de krimpwijken en het rijke roomsche heuvelland, wordt er gezocht naar een antwoord op de vraag of van krimp een kans gemaakt kan worden. Sinds begin deze eeuw daalt de bevolking in Zuid-Limburg, de regio die door de mijnsluitingen van dertig jaar geleden toch al op grote economische afstand werd gezet. Het meest zichtbare en urgente gevolg is de verloedering van delen van de voormalige mijnstreek: Sittard/Geleen en Parkstad, het gebied van Heerlen tot Kerkrade. Leegstand en kaalslag bepalen er het beeld, de bevolking voelt zich door Den Haag genegeerd en brengt massaal een proteststem uit. Twee architecten geven hun visie op het gebied: zij bekijken of de rond de mijnen gegroeide stedelijke agglomeraties terug moeten naar hun dorpse kernen. Hierbij is de vraag wat er dan gesloopt moet worden: de schilderachtige maar oude mijnwerkerswoninkjes, of de karakterloze vinex-wijken die er pas tien jaar staan? En waar kunnen de bestuurders op inzetten? Moeten ze alle groei-ambities laten varen en accepteren dat hun toekomst ligt in zorg en toerisme uit de Randstad, of is er een grootser perspectief? De redding kan liggen over de grens, waarbij Zuid-Limburg gebruik kan maken van de economische motoren van Aken, Luik en Hasselt. Bestaat er een tegenstelling tussen die euregionale perspectieven en de rijke tradities van het heuvelland, of kan ook de ambachtelijke stroopkoker zijn voordeel doen met een blik over de grenzen? Programmamaker Chris Kijne nam zijn intrek in het wormvormig aanhangsel van Nederland en bewoog tussen de helicopterblik en het mussenperspectief.

Tegenlicht :: Het testament van Tony

Tue, 12 Oct 2010 07:03:49 +0100

Op 6 augustus dit jaar overleed de Britse historicus Tony Judt op 62-jarige leeftijd aan de gevolgen van de spierziekte ALS. Judt was een groot denker over het politieke landschap waarin we leven. Zijn testament was de magistrale lezing What is Living and What is Dead in Social Democracy? gehouden in New York vorig jaar.

Judt zette in die lezing uiteen hoe de Westerse verzorgingsstaat het resultaat is van de verschrikkingen uit de vorige eeuw. De naoorlogse jaren waren immers doordrenkt van een breed gedragen besef dat een sociaal vangnet noodzakelijk is om herhaling van het oorlogsgeweld te voorkomen. Want Europa had aan den lijve de gewelddadige gevolgen ondervonden van ongelijkheid en onzekerheid in economisch barre tijden.

Maar Judt zag hoe in de laatste decennia deze zorgvuldig opgebouwde voorzieningen razendsnel werden afgebroken. De sociaal-democratie ging aan zijn eigen succes ten onder. Want juist door de welvaart en de sociale rust is men vergeten wat er aan de basis ligt van dit sociale stelsel. Terwijl men vroeger dacht in termen van goed en kwaad, wordt alles nu gemeten in economische maten.

Vandaag zijn we getuige van een verschraling van het politieke debat en een uitholling van de solidariteit. Dit is even betreurenswaardig als gevaarlijk, waarschuwde Judt. En bovenal frustreerde het Judt dat de zondeval van het neoliberalisme niet leidde tot een wijdverspreide schreeuw om een nieuw soort samenleving.

In zijn laatste publieke lezing pleitte Judt er daarom op een aangrijpende manier voor om nu meer dan ooit de sociaal-democratie te herdenken. In ‘Het testament van Tony Judt’ toont Tegenlicht cruciale passages uit Judts oproep. Tony Judts pleidooi klink door in drie portretten van hedendaagse verliezers van het door Judt gehekelde marktdenken: John Gerrits uit Sittard zag het buurthuis, waar hij dertig jaar sociaal werker was, verdwijnen omdat de gemeente met die grond liever winst maakte. Mark Goossens werkte ruim vijftien jaar in de Antwerpse Opel-fabriek, die in december definitief de deuren zal sluiten. En Laurent Giacomelli verloor zijn werk en zijn gezondheid als gevolg van de privatisering van France Telecom.

Regie: Chris Kijne/Maren Merckx/Alain Hertoghe
Samenstelling: Chris Kijne
Research: William de Bruijn/Maren Merckx
Productie: Bella Boender
Eindredactie: Henneke Hagen/Jos de Putter