Het verdriet van de boeren

De traditionele boer dreigt in Nederland langzaam te verdwijnen. Iedere dag sluiten zeven agrarische bedrijven de deuren. Over 30 jaar is het aantal land- en tuinbouwbedrijven zelfs gehalveerd. Vooral veel gezinsbedrijven hebben het moeilijk. Drama aan menig boerenkeukentafel.

Hoge energiekosten, lage prijzen, concurrentie uit het buitenland, een melkcrisis en een economische crisis. Allerlei oorzaken die er voor zorgen dat veel boerengezinsbedrijven het hoofd niet meer boven water kunnen houden. Ze moeten ander werk zoeken en komen soms in de schuldsanering. Om nog maar te zwijgen van psychisch leed van menig agrariër.

Voor veel boeren wordt het ook steeds moeilijker om opvolging te vinden voor het voortzetten van het bedrijf. Veel zonen en dochters staan niet meer te trappelen. Boerenverstand is niet meer genoeg, de gedachte ‘met hard werken kom je er wel’ is achterhaald. De romantiek en nostalgie zijn misschien wel passé.

Heeft het gezinsbedrijf in de agrarische sector zoals we het nu kennen nog wel toekomst? Of is er wel degelijk hoop? Schaalvergroting in de vorm van zogenoemde megabedrijven. En verbreding: camping erbij, boerderijwinkel op het erf, windmolen, gehandicaptenzorg, een schuur verbouwen tot vergadercentrum.

Klinkt mooi. Maar het roer omgooien, kunnen en willen boeren en tuinders dat wel? Is het voor velen niet te laat, ook omdat we als maatschappij te weinig naar ze hebben omgekeken? Of zijn boeren en tuinders die het niet meer trekken ook zelf debet aan hun ondergang en moeten ze leren meer in te spelen op de nieuwe werkelijkheid van keihard ondernemerschap.

Met onder andere boeren die de stekker uit hun bedrijf hebben moeten trekken en boeren die besloten hebben om toch weer opnieuw te investeren in hun toekomst, soms ook tegen beter weten in.

Deze uitzending van het programma Rondom 10 met de titel Het verdriet van de boeren is uitgezonden op zaterdag 18 september door de NCRV. De presentatie was in handen van Ghislaine Plag.