In de Nederlandse samenleving zijn weigerambtenaren, ritueel slachten en de besnijdenis van Joodse en islamitische jongetjes omstreden. Wat voor de een heilig is, is voor de ander barbaars en achterlijk. Ook in de Tweede Kamer lijkt het erop dat de inmiddels seculiere meerderheid wil afrekenen met de zogenaamde voorkeurspositie van christenen en andere religieuze minderheden.
Ernst Hirsch Ballin, voormalig minister van justitie en hoogleraar mensenrechten aan de Universiteit van Amsterdam legt uit waarom godsdienstvrijheid niet hetzelfde is als vrijheid van meningsuiting: "Wat eigen is aan een godsdienstige- en levensovertuigingen is dat de mens er persoonlijk heel diep bij betrokken is. Religie wordt zo beschermd onder de mensenrechten omdat het behoort tot wat mensen niet zo maar kunnen veranderen. Het gaat om de waardigheid van de menselijke persoon". Volgens Hirsch Ballin zijn democratie en rechtstaat onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat betekent dat de meerderheid nooit te werk mag gaan alsof de minderheid er niet toe doet. Waar komt die kritiek op religieuze rituelen in onze samenleving vandaan? Weten we nog wel wat de betekenis is van rituelen?
Kaouthar Darmoni, universitair docent gender en media aan de UvA meent dat Nederlanders rituelen verwaarlozen en slecht tegen de heftigheid van rituele slacht en jongensbesnijdenis kunnen: "We willen geen lelijkheid en heftigheid zien, maar we voelen geen enkele gene voor heftige pornobeelden. Er is een leegte en die wordt opgevuld met consumentisme en 'Ik hou van Holland'. Maar een cultuur zonder rituelen is een cultuur zonder houvast". Volgens Darmoni behoort religie tot het intellectuele en sociale kapitaal van een land. Aan de hand van de rituele praktijken omtrent jongensbesnijdenis, rituele slacht en de weigerambtenaar wordt duidelijk wat rituelen, juist vanwege de intieme markering van die belangrijke rites de passage, existentieel voor mensen betekenen. Een kleine archeologie van gelijkheidsdwang & godsdienstvrijheid. Met onder anderen:
Ernst Hirsch Ballin, hoogleraar rechten van de mens, Esther Hugenholtz, rabbijn & Dave Middleton, Sruli Loonstein, moheel, Adeline Stam-Kool, bijzonder ambtenaar van de burgerlijke stand en
Kaouthar Darmoni, universitair docent gender en media.
De presentatie was in handen van
Luc Janssen. Deze uitzending van het programma LUX met de titel Op zoek naar wat ons heilig is: Rituelen werd uitgezonden op zondag 3 november door Canvas.
