Vaak koppen gevaarlijk voor het brein

Voetballers die vaker dan 1000 keer per jaar koppen, hebben een vergrote kans op hersenletsel. Dit ontdekte neuropsycholoog Michael Lipton na het scannen van de hersenen van amateurvoetballers. Van boksen was al langer bekend dat de vele knockouts en hersenschuddingen kunnen leiden tot Alzheimer en Parkinson. Maar ook bij voetbal werd eind jaren negentig al door wetenschappers aan de bel getrokken over de gevolgen, echter zonder resultaat. Dit najaar laaide de discussie over hoofdbescherming bij voetbal op toen in een weekend zes keepers bewusteloos in het veld lagen, o.a. Tyton van PSV. Heftige incidenten zoals een trap met een voetbalschoen tegen het hoofd, leiden direct tot hersenletsel. Lipton: 'Over een hersenschudding wordt te makkelijk gedacht. Twee hersenschuddingen achter elkaar kunnen dodelijk zijn.' Maar niet alleen dit soort incidenten zijn gevaarlijk. Wanneer voetballers zeer regelmatig koppen, meer dan 1000 keer per jaar, kan dit op den duur voor verschijnselen zorgen die vergelijkbaar zijn met een hersenschudding. Lipton scande de hersenen van amateurspelers. Met name structuren die te maken hebben met het geheugen en snelle visuele verwerking, bleken aangetast. Bewegingswetenschapper Steve Broglio volgde een seizoen lang een American Football team. Elke aanvaring werd vastgelegd met sensoren in de helm. Op die manier meette Broglio de acceleratie en rotatie van de hersenen. 'Vergelijk het met een auto- ongeluk waarbij je met 35 km per uur ergens tegenaan rijdt. Je vraagt je kind toch ook niet om keihard met zijn hoofd tegen de muur te gaan bonken?' In de tweede reportage volgen we Elly Hol en haar onderzoeksgroep aan het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen. Zij doet onderzoek naar Alzheimer en Parkinson, ziektes waarbij hersencellen afsterven. De schade die ontstaat wordt niet gerepareerd omdat, zo veronderstelde men, er geen stamcellen meer zijn die nieuwe hersencellen kunnen aanmaken. Presentatie: Eric Arends.

Deze uitzending van het programma Labyrint met de titel Vaak koppen gevaarlijk voor het brein is uitgezonden op zondag 1 juli door de VPRO.