Antibiotica: Een race tegen de klok

Nog geen honderd jaar na de ontdekking van penicilline, het eerste antibioticum, is er een einde gekomen aan het Gouden Tijdperk in de geneeskunde. Want steeds meer bacteriën worden resistent tegen antibiotica. Als er niet ingegrepen wordt kunnen we in de toekomst dood gaan aan een eenvoudige blaasontsteking. De nieuwste dreiging van het bacteriële front wordt gevormd door resistente gramnegatieve bacteriën. Dat zijn bacteriën die tot de natuurlijke darmflora behoren. Resistente varianten daarvan maken eiwitten die de meeste moderne antibiotica onwerkzaam maken. De bacteriën geven de resistente eigenschappen bovendien zeer snel aan elkaar door. Het zijn vooral bacteriën die een bepaald eiwit aanmaken - ESBL - die de huidige antibiotica onwerkzaam maken. Voor deze ESBL-producerende bacteriën hebben artsen nog een laatste redmiddel: het antibioticum carbapenem. Maar zoals dat gaat in de niet aflatende strijd tussen mens en bacterie: de eerste bacteriën die resistent zijn tegen dit laatste middel zijn al opgedoken. Er zijn geen nieuwe antibiotica in vergevorderde staat van ontwikkeling, en klinische introductie van die middelen lijkt de komende tien jaar dan ook uitgesloten, schreven microbiologen onlangs in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Wat betekent dat voor de nabije toekomst? Staan artsen binnenkort weer machteloos toe te kijken hoe een patiënt overlijdt aan een longontsteking of een eenvoudige blaasinfectie? Labyrint laat het licht schijnen over het post-antibioticatijdperk.

Deze uitzending van het programma Labyrint met de titel Antibiotica: Een race tegen de klok is uitgezonden op dinsdag 1 februari door de VPRO.