Als de telefoon niet meer gaat

In de donkere decembermaand vertellen drie vrouwen in Kruispunt TV over hun persoonlijke strijd tegen eenzaamheid.
“Ik was altijd heel actief. Ik dacht altijd: als mijn man eerder gaat dan ik, dan red ik me wel. Anderen dachten dat trouwens ook allemaal. Maar ik redde het dus niet..."

Denkfout
Mevrouw Brinkman (74 jaar): "Mijn man was weleens een weekje weg. Heerlijk vond ik dat. Maar het is een grote denkfout om dan te denken dat je ook daadwerkelijk alleen kunt zijn. Want alles is anders als je man nooit meer thuis komt".

Schilderijtje
Na 50 jaar huwelijk overlijdt haar man plotseling. Als mevrouw Brinkman kort daarop twee knieoperaties moet ondergaan en noodgedwongen thuis komt te zitten, beseft ze voor het eerst dat ze aan het vereenzamen is. "Dat schilderijtje daar kon ik op een gegeven moment uittekenen. Toen ik dat aan mijn zoon vertelde, zei die: dan hang je toch gewoon een ander schilderijtje op..."

Ze neemt het niemand kwalijk maar iedereen heeft het druk met zijn of haar eigen leven. "Nu ik weer mobiel ben, merk ik het zelf ook weer.. hoe makkelijk je dat ene belangstellende telefoontje uitstelt en voordat je het goed en wel beseft ben je weer een week verder".

Overvolle agenda
Nu mevrouw Brinkman weer kan lopen heeft ze een overvolle agenda: "Ik geef toe... dat is een vlucht. Ik probeer zo min mogelijk thuis te zijn. Als iemand afbelt, kan ik behoorlijk in paniek raken. Ik kijk uit naar de dag dat ik kan zeggen: "he he wat heerlijk... even een middag helemaal niets... "want dan ben ik waar ik wezen wil!"

Eenzaamheid is gevaarlijk
Uit onderzoek blijkt dat eén op de drie Nederlanders zich weleens eenzaam voelt. Meer dan 100.000 OUDEREN in Nederland voelen zich zelfs ernstig eenzaam. Professor Roelof Hortulanus van het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie (LESI) doet onderzoek naar oorzaken, gevolgen en effectieve bestrijding van eenzaamheid.

"Wat maar weinig mensen weten is dat eenzaamheid net zo gevaarlijk is voor onze gezondheid als alcohol en obesitas. Eenzaamheid verkort je leven aanzienlijk. Er zijn veel mensen die niet in staat zijn, niet geleerd hebben, of afgeleerd hebben door talloze teleurstellingen, om goede sociale contacten aan te gaan en te behouden.”

Twee-eenheid
Mevrouw Capel (76 jaar) heeft twintig jaar voor haar zieke man gezorgd. Ze werden een twee-eenheid en dat ging ver. "Toen mijn man besefte dat zijn laatste dagen waren ingegaan heeft hij voorgesteld dat we er samen uit zouden stappen. Hij wilde me niet alleen achter laten. Het is de enige keer in mijn leven dat ik hem iets geweigerd heb."

Hele dag huilen
Na het overlijden van haar man, hoopte mevrouw Capel dat een verhuizing haar goed zou doen, een andere omgeving, een klein flatje, makkelijk te onderhouden. Maar dat viel tegen. "Ik kon de dood van mijn man niet verwerken en liep de hele dag te huilen.. Door me flinker voor te doen dan ik ben, ben ik uiteindelijk vereenzaamd."

Mevrouw Capel benadrukt dat ze zo'n goed contact heeft met haar zus. Die beschrijft ze als haar dierbaarste vriendin. Ze heeft haar drie jaar geleden voor het laatst gezien, want haar zus woont al vijftig jaar in Canada.

Uren tellen
Mevrouw Bienemann (78 jaar) kan haar huis nog wel uit, maar eenmaal buiten kan ze niet meer naar binnen. Vanwege haar rolstoel. Alleen professionals ziet ze nog: psychologe, fysiotherapeute, de mevrouw van de thuiszorg. Maar die hebben allemaal maar beperkt de tijd.

"Al in mijn vroegste jeugd was ik eenzaam. Het begint er toch mee of je je gewenst voelt of niet. Ik denk dat ik al jong ben begonnen met een pantser dat je nog maar heel moeilijk van je afschudt". Ze belt niet meer naar anderen omdat ze steeds banger is om afgewezen te worden. De eenzaamheid is soms zo tergend dat ze overdag al op bed gaat liggen in de hoop dat de uren sneller voorbij gaan.

Stiekem hoopt mevrouw Bienemann dat ze door haar verhaal te vertellen in Kruispunt weer gebeld gaat worden door oude bekenden. "Ik wil er zo graag weer bij horen!"

Wat heeft u te bieden?
Professor Roelof Hortulanus hoopt dat mensen door deze uitzending wat makkelijker voor hun gevoelens van eenzaamheid durven uit te komen. Want het is nog steeds een taboe.

Aan de andere kant zou ik ook aan alle eenzamen willen meegeven: wat heeft u zelf te bieden? Probeer niet alleen te kijken wat je niet hebt maar wel wilt krijgen, maar kijk ook eens wat u voor die ander kan doen. Bent u goed in koken? Wat let u om eens voor een ander te koken?"

De presentatie was in handen van Wilfred Kemp. Deze uitzending van het programma Kruispunt met de titel Als de telefoon niet meer gaat werd uitgezonden op donderdag 2 december door de RKK. Item is niet meer te bekijken