Verloren Levens

Ze zijn keurig gekleed en goed gekapt. Je zal ze niet zien zwartrijden in tram of trein. Ze mijden risicovolle plaatsen, mensen en evenementen. Ze lossen op in de massa en maken zich het liefst onzichtbaar. Want lopen ze tegen de lamp, dan zitten ze al gauw voor negen maanden vast in een gevangenis. Zoals Billy uit Liberia. Hij kwam hier elf jaar geleden als verstekeling op een Grieks vrachtschip, nadat zijn vader en zus omkwamen in de bloedige strijd tussen de bendes van Charles Taylor en Prince Johnson. Hij was toen 19 jaar. Vier jaar bracht hij sindsdien door in de gevangenis om hem ‘voor uitzetting beschikbaar te houden’. Maar Liberia wil hem niet. Hij is op een vliegtuig gezet, en direct weer teruggestuurd. Toch mag hij ook in Nederland niet blijven. Hetzelfde overkwam Sunita (22) uit Kosovo. Zij kwam in 2001 met haar ouders, broer en zusjes naar Nederland omdat Roma in Kosovo hun leven niet zeker zijn. Toch werd het gezin in 2010 teruggestuurd, gekneveld in een apart gecharterd vliegtuig. De Kosovaarse autoriteiten weigerden hen toe te laten. Ontsnapt aan de Taliban-terreur in 1998 wachtte Rafic Naibzaj in Nederland een cynisch lot. Tot 1992, toen de moslimfundamentalisten in Afghanistan aan de macht kwamen, was hij onderofficier in het leger. Dat bleek voldoende om hem hier te verdenken van oorlogsmisdaden. Er is geen enkel bewijs, integendeel, hij wordt ook niet strafrechtelijk vervolgd. Maar de verdenking blijft en houdt hem en zijn gezin gegijzeld. Rafic Naibzaj werd landelijk nieuws doordat burgemeester Els Boot zich het lot van het gezin aantrok. In Verloren Levens vertellen deze en andere ‘onuitzetbaren’ hun levensverhaal: waarom zij ooit weg moesten uit hun land en wat hen in Nederland overkwam.

Deze uitzending van het programma Human Doc met de titel Verloren Levens is uitgezonden op maandag 14 mei door Human.