Dagboeken van een olifant

Wanneer de regisseur oude dagboeken van haar lieve zorgzame opa vindt, ontdekt ze een schokkende waarheid: opa was een toegewijd lid van de Waffen-SS … en de hele familie blijkt dat al lang te weten. Tijd voor een onderzoek.

De Duitse filmmaakster Janina Pigaht kende haar grootvader als een zachtaardige en zorgzame man. Ze heeft levendige herinneringen aan hoe ze samen liedjes zongen en hoe hij altijd verhalen vertelde. Hij heeft zelfs zijn dagboeken voor Janina en haar broer geschreven, vol positieve, inspirerende levenslessen. Na zijn dood, nu acht jaar geleden, gaat ze op zoek naar verhalen over opa om de herinnering aan hem vast te houden. Maar als ze oude dagboeken en spullen van opa doorkijkt, komt een schokkende waarheid naar boven: opa was een toegewijd lid van de Waffen-SS.

Ze begrijpt niet dat dit al die jaren verborgen is gebleven en stelt in gesprekken met haar ouders en broer alle vragen die tot haar verbazing nooit zijn gesteld. Aan de hand van dagboeken, filmpjes en fotoalbums gaat de filmmaakster op zoek naar het oorlogsverleden en de motivaties van haar opa en reist ze naar plekken waar hij tijdens de oorlog was.

De film laat zien wat het jarenlange zwijgen doet met familieverhoudingen en hoe iedereen de geschiedenis op een andere manier benadert. Pigaht zelf worstelt met de gedachte dat ze opa in een kwaad daglicht stelt door dit duistere verleden op te rakelen. Maar ze zet door, want de noodzaak om het zwijgen te doorbreken en ervoor te zorgen dat de spreekwoordelijke olifant uit de kamer verdwijnt, is sterk.

Deze uitzending van het programma Holland Doc met de titel Dagboeken van een olifant is uitgezonden op woensdag 1 mei door de VPRO, de IKON, Human en NTR.