Wiel Kusters

Wiel Kusters (1947), dichter en hoogleraar Algemene en Nederlandse letterkunde, heeft de tekst geschreven voor de passiespelen die om de vijf jaar in Tegelen worden uitgevoerd. Het bijbels passieverhaal volgend legt hij zijn eigen accenten. En die zijn interessant. Zo voert hij Lazarus, de broer van Marta en Maria die door Jezus uit de dood wordt opgewekt, sprekend op: hij blijkt niet onverdeeld gelukkig met zijn terugkeer in het leven.

Pasen is een lastig feest. Hoe spreek je over verrijzenis of opstanding zonder ongeloofwaardig en belachelijk te worden? Grote woorden, traditie en een paar dogma’s zijn wat betreft Kusters belangrijk maar alleen als uitgangspunt. Poëzie is voor Wiel Kusters een aanknopingspunt om daar doorheen te gaan, te kijken wat er achter het ‘voorhang’, het ‘vlies’ schuil gaat. Het gaat niet om moraal maar om zin, vitaliteit. In de kunst en dus ook in poëzie gaat het om ruimte en beweging.

Voor hem zijn poëzie en kunst verwant aan religie. Het doet een zelfde beroep op gevoeligheid. Dat probeert hij ook bij zijn studenten te bereiken; hij wil ze, door ze gevoelig te maken, leren voorbij het ‘voorhang’ te reiken.

Als ‘heilige’ tekst biedt hij een, wat hij zelf noemt, seculier paasgedicht aan. Pasen is voor Kusters de essentie, de kern. Kusters: “Maar vraag niet hoe!”

Voor hem doet de vraag naar de letterlijke opstanding van Jezus er niet toe. De vraag komt niet eens bij hem op. Hij ziet het als een beeld voor regeneratie, inkeer en inzicht.

Hij haalt een Britse romanschrijver aan die zegt dat je bij het lezen van fictie een bepaalde houding hebt van ‘willing suspension of disbelief’ : je bent bereid om tijdens het lezen je ongeloof op te schorten, je stelt het uit. Je vraagt je niet af of iets echt gebeurd is, je leest en gaat mee in het verhaal, ook in het verhaal van de opstanding!

Presentatie: Annemiek Schrijver.

Deze uitzending van het programma Het Vermoeden met de titel Wiel Kusters is uitgezonden op zondag 23 maart door de IKON. Te gast was Wiel Kusters. De presentatie was in handen van Annemiek Schrijver.