Het Nieuwe Rijksmuseum (1/2)

Eind 2003 gaat het hoofdgebouw van het Amsterdamse Rijksmuseum dicht om, in de woorden van directeur Ronald de Leeuw, het “mooist denkbare kunstmuseum” te worden. De Spaanse architecten Cruz en Ortiz tekenen voor een groots ontwerp: een gemoderniseerd gebouw met een baanbrekend museaal concept dat in 2008 zijn deuren opent.

In de documentaire Het Nieuwe Rijksmuseum volgt Oeke Hoogendijk de eerste vier jaar van Nederlands grootste culturele operatie en leidt ons onder andere langs verbrokkelde muren, ontluisterde architecten, boze fietsers, een genadeloze kunstselectie in het dépôt en de liefdevolle restauratie van een 16de-eeuws schuttersstuk. Een documentaire over liefde voor kunst, groot en klein denken en een ontluisterende inkijk in Nederlandse besluitvormingsprocedures.
Reusachtige stalen klauwen vermorzelen de muren van de internationaal befaamde schatkamer van de Nederlandse kunst. Uit het puin van het oude museum moet een schitterend nieuw museum verrijzen. Maar vanaf het begin wordt het project geplaagd door tegenstand van onder andere het stadsdeel, de fietsersbond en de welstandscommissie. Directeur Ronald de Leeuw ergert zich aan het kleine denken dat zijn grootse project dwarsboomt: “Alles wordt gereduceerd tot een voor alle mensen begrijpelijk iets, namelijk een fiets.”
De architecten zien het ene na het andere ontwerp sneuvelen en uitdraaien op compromissen. “This is not democracy, this is a perversion of democracy”, zegt een van hen als de fietsersbond zich met succes verzet tegen de geplande ingang onder het museum. De tergend langzame besluitvorming en de aldoor weer uitgestelde openingsdatum leiden uiteindelijk tot het vertrek van Ronald de Leeuw. Als ten slotte zelfs de aanbesteding mislukt, wordt in Den Haag een schuldige aangewezen. De verbouwing is naar de huidige verwachting niet voor 2013 voltooid. Tot die tijd tikt de meter door en groeit een hele generatie op zonder de schatten van het Rijksmuseum.

Regie: Oeke Hoogendijk
Productie: Pieter van Huystee Film

Deze uitzending van het programma Het Uur van de Wolf met de titel Het Nieuwe Rijksmuseum (1/2) is uitgezonden op donderdag 1 januari door de NPS.