Straffen en vergeven?

Achttien jaar cel en tbs. Het is het vonnis dat afgelopen week werd uitgesproken over Robert M. voor het ernstig misbruiken van 67 jonge kinderen. Ouders van de slachtoffers zijn tevreden. Eén van de ouders vertelt de Volkskrant: ‘Voor mij maakt de hoogte van de straf eigenlijk niet zo uit, zolang Robert M. maar tbs zou krijgen en dus nooit meer met kinderen in aanraking zou kunnen komen.’ Maar er zijn ook mensen die niet eens nauw betrokken zijn die zich afvragen waarom iemand voor zo’n daad niet de maximale straf krijg, namelijk twintig jaar. Of zelfs levenslang. De kans bestaat nu dat Robert M. ooit vrij komt en wie garandeert dan dat hij niet in herhaling valt.

Dezelfde discussie is gaande over Volkert van der G. De moordenaar van Pim Fortuyn komt volgend jaar op proefverlof vrij. In 2014 zal hij vervroegd vrij worden gelaten. Inmiddels is de oud-chauffeur van Fortuyn een petitie gestart om te voorkomen dat Van der G. vervroegd vrijkomt. Hij heeft al 35.000 handtekeningen bij elkaar verzameld. Deze mensen vragen zich af hoe het kan dat hij zijn gehele straf niet uitzit. Van der G. wordt na twaalf jaar vrijgelaten, tweederde van zijn straf heeft hij er dan op zitten. De rest wordt kwijtgescholden. Waarom moet hij zijn straf niet helemaal uitzitten? En waarom heeft ook hij niet een maximale straf gekregen?

Ons rechtssysteem zit zo in elkaar dat als je een straf hebt uitgediend je de draad van je leven weer kan oppakken. Maar zijn er gevallen waarbij je dat zou moeten uitsluiten? Als je een misdaad begaat die niet alleen impact heeft op de slachtoffers, maar ook op de rest van de maatschappij, moeten er dan geen andere regels gaan gelden? Zijn we nog wel tevreden over het strafrecht in Nederland? Wat gebeurt er met de delinquenten als ze toch terugkeren in de maatschappij? Moeten we ze opvangen, aan hun lot over laten of hadden ze dus misschien helemaal niet vrij gelaten mogen worden? En zijn wij in staat om na de straf nog ruimte te geven voor vergeving? En hebben zware misdadigers daar wel recht op? Of hebben zij alles verspeeld?

Deze uitzending van het programma Debat op 2 met de titel Straffen en vergeven? is uitgezonden op zaterdag 26 mei door de KRO. De presentatie was in handen van Ghislaine Plag en Arie Boomsma.