Georgië - Rusland

Reis- en cultuurreeks waarin televisiemaker, muzikant en filosoof Jan Leyers vanuit Ethiopië naar Europa reist: van de wieg van de mensheid naar het Avondland. Tijdens zijn tocht wordt hij geconfronteerd met mensen en culturen die heel andere waarden en normen hanteren dan de westerse cultuur en daar ook een uitgesproken mening over hebben. Zo houdt dit programma Jan en de kijkers een spiegel voor van onze eigen samenleving. Het Avondland is een oude benaming voor het continent Europa. Vanuit het Midden-Oosten gezien komt de zon namelijk op in Azië en gaat ze onder in Europa. En het woord Europa zou van het Fenicische 'ereb' komen, dat 'avond' betekent. Afl.: Georgië - Rusland. Jan trekt door Georgië, een voormalige Sovjet-republiek in de Kaukasus, en het geboorteland van Stalin. De Sovjet-dictator speelt dan ook een belangrijke rol. Jan belandt via Tblilisi en Gori uiteindelijk in Stalingrad (nu Wolgograd). In Georgië worden tientallen talen gesproken waarvan sommige tot de oudste van de wereld behoren en waarvan sommige met uitsterven zijn bedreigd. Eén van die talen is het Udi. Jan gaat naar een dorpsschool waar de onderwijzer een eenzame strijd voert om het Udi van de ondergang te redden. In de buurt van de hoofdstad Tbilisi heeft Jan een afspraak met vader Lazare, de woordvoerder van het hoofd van de Georgische kerk. Georgië maakt moeilijke tijden door. Het land zit economisch aan de grond en leeft op gespannen voet met buurland Rusland. De Georgiërs zouden zich graag van de Russische invloed onttrekken en volwaardige Europeanen worden, maar de poort naar het Westen blijft voorlopig dicht. Een dalend geboortecijfer en een jonge bevolking die wegtrekt, zorgen voor pessimisme. Vader Lazare ziet de toekomst van zijn land somber in. De volgende ochtend trekt Jan verder naar Gori, een provinciestadje ten westen van Tbilisi. Van Gori zou nooit iemand gehoord hebben als hier niet de beroemdste Georgiër aller tijde geboren was. Jozef Stalin schopte het van schoenmakerszoon tot secretaris-generaal van de communistische partij en stond bijna 30 jaar aan het hoofd van de Sovjet-Unie. Stalin maakte van zijn land een supermacht, maar voerde een schrikbewind en liet miljoenen van zijn onderdanen gevangen zetten, deporteren of terechstellen. In het Stalinmuseum van Gori vind Jan over die wandaden echter niets terug. Hier is vadertje Stalin nog altijd de held van de natie. Ook voor Valeri, een vaste bezoeker. Hij vertelt vol nostalgie over Stalins grootste verwezelijkingen: de industrialisering van de Sovjet-Unie en zijn overwinning op Nazi-Duitsland. Valeri neemt Jan mee naar het centrale plein van Gori waar nog steeds een standbeeld van Stalin staat. Hij toont Jan de sporen van recent vandalisme. Wanneer enkele jongeren opduiken, ontstaat er een stevige discussie over de verdiensten en wandaden van Stalin. Jan heeft een afspraak met Jacob Dzjoegashvili, de achterkleinzoon van Jozef Stalin. Jacob verdedigt de erfenis van Stalin met vuur. Hij is ervan overtuigd dat Stalin vermoord werd en dat de Sovjet-Unie vernietigd werd door een zeer goed gepland complot. Daarna trekt Jan verder naar Wolgograd, het vroegere Stalingrad. Met een indrukwekkende militaire parade herdenken ze daar de overwinning op Nazi-Duitsland. De oudstrijders lopen fier door de straten en worden door alle toeschouwers bedankt voor hun inzet voor het vaderland. Het patriottisme blijkt bij de jonge generatie Russen nog even sterk aanwezig te zijn als bij de oudstrijders. De vijanden van Rusland zijn gewaarschuwd: over volk en vaderland wordt ook door de jongste generaties niet luchtig gedaan. Presentatie: Jan Leyers.

Deze uitzending van het programma De weg naar het Avondland met de titel Georgië - Rusland is uitgezonden op zondag 27 februari door Canvas. De presentatie was in handen van Jan Leyers. Item is niet meer te bekijken